Abstrakt
Złożenie propozycji zatrudnienia po terminie wskazanym w art. 165 ust. 7 ustawy z 16.11.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. poz. 1948 ze zm.) stanowi ubezskutecznienie pozytywnej decyzji pracodawcy, dochodzi bowiem do „wygaśnięcia” stosunku pracy, co otwiera pracownikowi prawo do dochodzenia roszczeń z art. 56 § 1 KP.
Wyrok SN z 19.5.2021 r., II PSKP 34/21, niepubl.
Stan faktyczny
Powód był zatrudniony w pozwanej Izbie Skarbowej w P. od 31.12.1991 r., ostatnio na stanowisku radcy prawnego. Na mocy ustawy z 16.11.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. poz. 1948 ze zm.; dalej jako: ustawa wprowadzająca ustawę o KAS), która weszła w życie 1.3.2017 r., pozwana zobowiązana została m.in. do przeprowadzenia reorganizacji zatrudnienia w ramach struktur urzędu. Powód przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresie od 30 maja do 9.6.2017 r.Pismem z 29.5.2017 r. pozwana, działając na podstawie art. 165 ust. 7 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS, złożyła powodowi propozycję określającą nowe warunki zatrudnienia w komórce organizacyjnej Wieloosobowego Stanowiska Obsługi Prawnej w Izbie Administracji Skarbowej w P. przy obsłudze Izby Administracji Skarbowej w P., z wynagrodzeniem zasadniczym według mnożnika 2,450 kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej oraz dodatkiem za wieloletnią pracę, w wymiarze pełnego etatu. Pismo to, w związku z nieobecnością powoda w pracy, zostało wysłane na wskazany przez powoda adres priorytetowym listem poleconym 31.5.2017 r. Pierwsze awizo o możliwości odbioru pisma w placówce zostało pozostawione w skrzynce pocztowej powoda 1.6.2017 r. Powód odebrał przesyłkę 14.6.2017 r. Powód nie przyjął przedstawionej mu propozycji co do nowych warunków zatrudnienia. Łączący strony stosunek pracy wygasł 31.8.2017 r.W tak ustalonym stanie faktycznym SR wyrokiem z 4.9.2018 r. oddalił powództwo o odszkodowanie, natomiast SO, wyrokiem z 1.3.2019 r., zmienił zaskarżony przez powoda wyrok i zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 16 527,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania.Sąd Okręgowy podkreślił, że w myśl art. 165 ust. 7 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS, która weszła w życie 1.3.2017 r., dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej oraz dyrektor Krajowej Szkoły Skarbowości składali odpowiednio pracownikom oraz funkcjonariuszom, w terminie do 31.5.2017 r., pisemne propozycje określające nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby, które uwzględniały posiadane kwalifikacje i przebieg dotychczasowej pracy lub służby, a także dotychczasowe miejsce zamieszkania. Jeżeli pracownik w terminie do 31.5.2017 r. nie otrzymał pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia, to jego stosunek pracy wygasał 31.8.2017 r. Podobny skutek, tj. wygaśnięcie stosunku pracy, następował w sytuacji złożenia przez pracownika oświadczenia o odmowie przyjęcia propozycji zatrudnienia (art. 170 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS). Zdaniem SO okoliczności leżące po stronie pracodawcy w postaci krótkiego, bo trzymiesięcznego, terminu zakreślonego tą ustawą (liczonego od dnia wejście jej w życie) na podjęcie decyzji o dalszym zatrudnianiu, jak też o warunkach tego zatrudnienia, a następnie na złożenie pisemnej propozycji odnośnie do warunków dalszej pracy nie mogą uzasadniać i usprawiedliwiać uchybienia wyżej wskazanym terminom. Na taką ocenę nie ma także wpływu fakt późniejszej odmowy przyjęcia propozycji dalszego zatrudnienia, podobnie jak to, czy taki pracownik doznał szkody w związku z ustaniem jego zatrudnienia. Sąd podkreślił, że pracownikom urzędów, w tym izb skarbowych, których stosunek pracy wygasł z mocy art. 170 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS, stosownie do art. 63 i 67 KP, przysługuje odwołanie do sądu powszechnego oraz roszczenia wynikające z art. 56 KP. Analogicznie do przywołanego przepisu, w razie niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, pracownik może domagać się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia albo przywrócenia do pracy. Za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy przyjmuje się zarówno uchybienie przepisom dotyczącym wymogów formalnych związanych z procedurą rozwiązywania umowy, jak i niezasadność tego rozwiązania. Zdaniem sądu odwoławczego, roszczenie takie przysługuje także temu pracownikowi, który propozycję dalszego zatrudnienia co prawda otrzymał, jednak już po upływie ustawowego terminu na jej złożenie, a tym samym nie mógł dokonać wyboru w kwestii kontynuowania zatrudnienia, albowiem w takiej sytuacji – zgodnie z przepisami – stosunek pracy wygasał. Uchybienie terminowi na złożenie propozycji odnośnie do warunków dalszego zatrudnienia skutkowało tym, że stosunek pracy powoda z końcem sierpnia 2017 r. wygasł i dlatego mógł on wystąpić na drogę sądową z powództwem o odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za przysługujący mu okres wypowiedzenia (art. 58 w zw. z art. 56 KP).Pozwana zaskarżyła wyrok SO skargą kasacyjną i zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj.:- art. 165 ust. 7 w zw. z art. 170 ust. 1 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS przez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że otrzymanie propozycji nowych warunków zatrudnienia po terminie oznacza, że stosunek pracy wygasł i zostały naruszone przepisy prawa, co skutkuje możliwością dochodzenia dodatkowych roszczeń na podstawie przepisów Kodeksu pracy, tj. art. 63 i 67 w zw. z art. 56 KP. Tymczasem art. 165 ust. 7 w zw. z art. 170 ust. 1 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS nie zobowiązywał, a jedynie dawał możliwość dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektorom izb administracji skarbowej oraz dyrektorowi Krajowej Szkoły Skarbowości złożenia pracownikom, funkcjonariuszom (odpowiednio) nowych warunków zatrudnienia albo pełnienia służby, mając na uwadze ustawowe wytyczne. Ewentualne przekroczenie terminu do złożenia propozycji nowych warunków zatrudnienia albo pełnienia służby, zgodnie z tymi przepisami, należało traktować jako niezłożenie propozycji i wygaśnięcie stosunku pracy bądź służby w związku z jej nieotrzymaniem; - art. 170 ust. 4 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS przez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż poza świadczeniem w nim określonym, ściśle związanym z wygaśnięciem stosunku pracy bądź służby na podstawie art. 170 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS, przysługuje pracownikowi dodatkowe roszczenie na podstawie art. 63 i 67 w zw. z art. 56 KP, mimo że brak złożenia skutecznie propozycji nowych warunków zatrudnienia w świetle art. 170 ust. 1 ustawy wprowadzającej ustawę o KAS nie jest naruszeniem prawa, a ustawa wprowadzająca ustawę o KAS – jako lex specialis ma pierwszeństwo przed przepisami Kodeksu pracy.