Studia Prawa Prywatnego

nr 3/2024

Transakcje na europejskim rynku sztuki z perspektywy ochrony praw konsumenta w Unii Europejskiej. Problem efektywności tej ochrony

DOI: 10.32027/SPP.24.3-4.4
Paula Mroczkowska-Król
Szkoła Doktorska Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Abstrakt

Artykuł ma na celu scharakteryzowanie transakcji zachodzących na europejskim rynku sztuki z perspektywy ochrony praw konsumenta w Unii Europejskiej. Zawiera także próbę odpowiedzi na pytanie, czy konsument angażujący się w transakcje dotyczące dzieł sztuki na rynku europejskim jest należycie chroniony przez unijnego prawodawcę oraz jakie środki ochrony przysługują mu na gruncie prawa krajowego, również wtedy, gdy unijne prawodawstwo okazuje się niewystarczające.
Tekst zawiera próbę definicji pojęcia „dzieło sztuki” opracowaną na podstawie aktów prawa Unii Europejskiej. Odnosi się również do systemu ochrony konsumentów w Unii Europejskiej, aby następnie przejść do kwestii szczegółowych, takich jak: zgodność dzieła sztuki z umową, odstąpienie od umowy sprzedaży dzieła sztuki zawartej odpowiednio na aukcji publicznej lub na targach i wystawach, a także omawia skutki zawarcia umowy sprzedaży dzieła sztuki pod wpływem błędu i traktuje o oświadczeniu konsumenta o uchyleniu się od tychże skutków. Wskazane instytucje zostały omówione na podstawie przykładów z orzecznictwa polskich i francuskich sądów powszechnych, a także Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Ostatnia część tekstu wylicza główne problemy europejskiego rynku sztuki z perspektywy praw konsumentów i zawiera postulat podkreślenia w europejskim prawodawstwie odrębności tego rynku w celu bardziej kompleksowej ochrony praw tej grupy kupujących.

Słowa kluczowe
dzieło sztuki, Unia Europejska, rynek sztuki, prawa konsumentów
Bibliografia
T. Czech, Prawa konsumenta. Komentarz, Warszawa 2017;
K. Dąbrowski, Ochrona praw konsumenta w Polsce - głos w dyskusji, Zeszyty Naukowe WSEI, 2016, Nr 1(6);
M. Drela, Cywilnoprawne konsekwencje niewykonania lub wadliwego wykonania umowy sprzedaży dzieła sztuki przez sprzedawcę, w: Rynek sztuki. Aspekty prawne (red. W. Kowalski, K. Zalasińska), Warszawa 2011;
M. Ganczar, E. Sługocka-Krupa, Ochrona konsumentów i jej współczesne wyzwania, Lublin 2014;
Ochrona konsumenta w prawie polskim i Unii Europejskiej (red. M. Królikowska-Olczak, B. Pachuca-Smulska), Warszawa 2013;
Wyzwania dla prawa konsumenckiego w wymiarze globalnym, regionalnym i lokalnym (red. M. Namysłowska, K. Podgórski, E. Sługocka-Krup), Warszawa 2022.