Studia Prawa Prywatnego

nr 3/2023

Stosowanie art. 169 KC do zdematerializowanych papierów wartościowych

DOI: 10.32027/SPP.23.3-4.2

Kacper Górniak

Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński.

Abstrakt

W artykule uzasadniono możliwość nabycia w dobrej wierze praw ze zdematerializowanych papierów wartościowych. Poparto pogląd, zgodnie z którym właściwym mechanizmem takiego nabycia jest stosowanie art. 169 KC przez analogię. Artykuł krytycznie omawia poglądy alternatywne, a w szczególności stanowisko postrzegające nabycie praw ze zdematerializowanych papierów wartościowych jako nabycie pierwotne, będące wynikiem sanującego wpisu nabywcy na rachunek. Wskazano przesłanki uzasadniające analogię z art. 169 KC oraz przedstawiono konsekwencje takiego stanowiska.

Słowa kluczowe

papiery wartościowe, dematerializacja, nabycie akcji od nieuprawnionego, nabycie w dobrej wierze

Bibliografia

M. Allerhand, Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935;
Ł. Berak, P. Moskała, M. Shcherbyuk, Swoboda kształtowania statutowych ograniczeń rozporządzania akcjami; nabycie akcji od nieuprawionego, Legalis;
T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy. Komentarz, t. II, Kraków 1936;
M. Godlewski, Dopuszczalność nabycia od nieuprawnionego akcji zdematerializowanych, MoP 2017, Nr 7;
M. Godlewski, Nabycie akcji zdematerializowanych od nieuprawnionego, Warszawa 2021;
K. Górniak, Nabycie własności rzeczy ruchomej w dobrej wierze, Warszawa 2021;
K. Górniak, Prawo własności jednostek waluty kryptograficznej, KPP 2019, Nr 3;
J. Jastrzębski, Pojęcie papieru wartościowego wobec dematerializacji, Warszawa 2009;
R. Jastrzębski, Dematerializacja papierów wartościowych. Na marginesie pracy J. Jastrzębskiego: Pojęcie papieru wartościowego wobec dematerializacji, Warszawa 2009, PUG 2011, Nr 4;
Komentarz do Kodeksu spółek handlowych, t. 1, Spółka akcyjna i przepisy karne (red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski), Warszawa 2003;
P. Machnikowski, Nabycie własności rzeczy ruchomej od nieuprawnionego - dziś i jutro, w: Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka (red. J. Gołaczyński, P. Machnikowski), Warszawa 2010;
Obrót instrumentami finansowymi. Komentarz (red. T. Sójka), Warszawa 2022;
A. Opalski, Prosta spółka akcyjna - nowy typ spółki handlowej, cz. II, PPH 2019, Nr 12;
Prawo rynku kapitałowego. Komentarz (red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda), t. I, Warszawa 2023;
S. Romanow, Przeniesienie wierzytelności hipotecznej, Warszawa 2019;
T. Sójka, Obrót akcjami prostej spółki akcyjnej, PPH 2020, Nr 1;
T. Sójka, Wpis na rachunek papierów wartościowych, MPB 2014, Nr 7-8;
S. Stefaniak, Rola pośredników tworzących system depozytowy w relacji pomiędzy spółką giełdową a jej akcjonariuszami po implementacji dyrektywy 2017/828, PPH 2023, Nr 2;
A. Szpunar, Akcje jako papiery wartościowe, PiP 1993, Nr 11-12;
A. Szpunar, Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Kraków 1999;
Z. Truszkiewicz, Użytkowanie wieczyste. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 2006;
E. Waśkowski, Teorja wykładni prawa cywilnego, Warszawa 1936;
K. Wosiak, Nabycie akcji zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy w dobrej wierze, PPH 2021, Nr 5;
K. Zaradkiewicz, Ochrona nabywcy niektórych dóbr od nieuprawnionego - favor commercialis czy problem przedmiotu obrotu?, w: Prawo handlowe XXI wieku Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego (red. M. Modrzejewska), Warszawa 2010;
K. Zawada, Nabycie w dobrej wierze rzeczy ruchomej od nieuprawnionego a zarząd majątkiem wspólnym małżonków, w: Rozprawy z polskiego i europejskiego prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Józefowi Skąpskiemu (red. A. Mączyński, M. Pazdan, A. Szpunar), Kraków 1994;
K. Zawada, Umowa przelewu wierzytelności, Kraków 1990;
Z. Ziembiński, Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980;
F. Zoll, Klauzule dokumentowe. Prawo dokumentów dłużnych ze szczególnym uwzględnieniem papierów wartościowych, Warszawa 2004.