Monitor Prawa Pracy

nr 2/2022

Wykluczenie świadczenia z tytułu bezrobocia z zakresu świadczeń przyznawanych pracownikom domowym z ustawowego systemu zabezpieczenia społecznego

DOI: 10.32027/MOPR.22.2.6
Marta Otto
Adiunkt w Katedrze Prawa Pracy, Zakład Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej, Uniwersytet Łódzki; członek komitetu koordynującego Polską Sieć Naukową Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego COOPERANTE.
Abstrakt

Exclusion of the unemployment benefit within the scope of benefits granted to domestic workers by the statutory social protection

Domestic work is one of the key sectors for the EU economy, contributing to the provision of care for the EU’s ageing population, as well as providing services to millions of households in Europe. More than 10 years after the adoption of ILO Convention 189 on Domestic Workers, the vast majority of the 9.5 million people working for one or more households in the EU still lacks effective social protection. In this context, the first CJEU ruling on domestic workers, which is the subject of this paper, appears to be of particular importance. While giving the Court the opportunity to reflect on the justification of special treatment of domestic workers under national social security systems, it also highlighted the potential and role of EU legislation in challenging unjustified exclusions of domestic workers from the full range of employment rights and social protection. Keywords: equal treatment for men and women in matters of social security; directive 79/7/EEC; article 4(1); prohibition of all discrimination on grounds of sex; domestic workers; unemployment insurance; legitimate social policy objectives; proportionality. Słowa kluczowe: równość traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego; dyrektywa 79/7/EWG; zakaz wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć; pracownicy domowi; ubezpieczenie na wypadek bezrobocia; uzasadnione cele polityki społecznej; proporcjonalność.


Praca domowa to jeden z sektorów o kluczowym znaczeniu dla gospodarki UE, przyczyniający się do zapewnienia opieki nad starzejącą się populacją UE, a także świadczenia usług milionom gospodarstw domowych w Europie. Przeszło 10 lat od uchwalenia konwencji MOP nr 189 dotyczącej pracowników domowych, zdecydowana większość z 9,5 mln osób wykonujących pracę dla jednego lub kilku gospodarstw domowych w UE nadal nie posiada skutecznego zabezpieczenia społecznego. W tym kontekście, stanowiące przedmiot niniejszego opracowania, pierwsze orzeczenie TSUE w sprawie pracowników domowych jawi się jako szczególnie istotne. Dając Trybunałowi okazję do zastanowienia się nad zasadnością szczególnego traktowania pracowników domowych w ramach krajowych systemów zabezpieczenia społecznego, pozwoliło jednocześnie wyeksponować potencjał i rolę unijnego prawodawstwa w kwestionowaniu nieuzasadnionych wyłączeń pracowników domowych z pełnego zakresu praw pracowniczych i ochrony socjalnej.