aktualny numer
Monitor Prawniczy
nr 5/2025
Zarzut nadużycia gwarancji ubezpieczeniowej na pierwsze żądanie
Autor jest radcą prawnym w Warszawie
Abstrakt
W glosie poddano analizie konkluzje SN dotyczące odpowiedzialności gwaranta wobec beneficjenta z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej na pierwsze żądanie. Sprawa dotyczyła projektu infrastrukturalnego. Beneficjenci domagali się wypłaty gwarancji zabezpieczającej zwrot zaliczki na poczet wynagrodzenia za roboty budowlane. Sąd Najwyższy uznał, że istnienie sporu między stronami stosunku podstawowego co do wierzytelności nie zwalnia gwaranta z obowiązku zapłaty, chyba że żądanie beneficjenta jest ewidentnie sprzeczne z celem gwarancji. W glosie podano w wątpliwość postawienie przez SN wymogu istnienia oczywistości nadużycia gwarancji uzasadniającego odmowę wypłaty sumy gwarancyjnej.
Słowa kluczowe
gwarancja ubezpieczeniowa, gwarancja ubezpieczeniowa na pierwsze żądanie, nadużycie gwarancji, odpowiedzialność gwaranta, oczywistość nadużycia
Bibliografia
M. Bączyk, Obrona zlecającego udzielenie gwarancji w postaci procesu przeciwko beneficjentowi gwarancji o ustalenie nieistnienia stosunku gwarancyjnego (art. 189 k.p.c.). Glosa do wyroku Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 15 września 2016 r., I CSK 524/15, OSP Nr 1/2020; M. Bączyk, Umowa o udzielenie gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej w praktyce kontraktowej [w:] Ius civile vigilantibus scriptum est. Księga jubileuszowa Profesora Adama Olejniczaka, pod red. J. Grykiela, J. Haberko, K. Mularskiego, Warszawa 2022; M. Bączyk [w:] System Prawa Handlowego T. 5. Prawo umów handlowych, pod red. M. Steca, Warszawa 2017; M. Gutowski, Zasada kauzalności czynności prawnych w prawie polskim, PiP Nr 4/2006; A. Koch [w:] System Prawa Prywatnego T. 8. Prawo zobowiązań - część szczegółowa, pod red. J. Panowicz-Lipskiej, Warszawa 2011; J.M. Kondek, Jednostronny czy umowny charakter gwarancji bankowej?, PPH Nr 11/2012; E. Łętowska, Umowa o świadczenie przez osobę trzecią, Warszawa 1970; P. Machnikowski, Swoboda umów według art. 3531 KC. Konstrukcja prawna, Warszawa 2005; J. Pisuliński, Niektóre zagadnienia związane z gwarancją bankową, „Prawo Bankowe” Nr 4/1998; M. Pyziak-Szafnicka, Gwarancja autonomiczna, PPH Nr 2/1994; S. Rudnicki, O umowie gwarancyjnej, PPH Nr 9/1993; J.A. Strzępka, Konsorcjum budowlane - wybrane zagadnienia prawne, MoP Nr 14/2012; A. Szpunar, Zabezpieczenia osobiste wierzytelności, Sopot 1997; G. Tracz, Umowa gwarancji ze szczególnym uwzględnieniem gwarancji bankowej, Kraków 1998; R. Trzaskowski, Poręczenie i gwarancja bankowa, Warszawa 2011; Ch. von Bar (red.), E. Clive (red.), H. Schulte-Nölke (red.), Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law Draft Common Frame of Reference (DCFR), Monachium 2009; C. Żuławska, Wokół zasady wolności umów (art. 3531 k.c. i wykładnia zwyczaju), „Acta Universitatis Wratislaviensis” Nr 1960, Prawo CCXXXVIII, Wrocław 1994.
