Monitor Prawniczy

nr 4/2025

W kwestii przedmiotowej i podmiotowej zmiany powództwa

DOI: 10.32027/MOP.25.4.4

Józef Jagieła

Autor jest profesorem Uniwersytetu Łódzkiego w Katedrze Postępowania Cywilnego II Wydział Prawa i Administracji UŁ

Abstrakt

Artykuł zawiera omówienie dopuszczalności przedmiotowej i podmiotowej zmiany powództwa pod kątem ewentualnych zmian w tym zakresie. Przedmiotem rozważań nie jest jednak analiza poszczególnych przypadków przedmiotowej i podmiotowej zmiany powództwa przewidzianej w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, lecz aspektów pozytywnych i negatywnych płynących z szerokiej dopuszczalności tej zmiany. Prowadzone rozważania prowadzą do wniosku o zdecydowanej przewadze tych pierwszych, co skłoniło do postawienia tezy o braku potrzeby zmiany obowiązujących regulacji zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego ograniczania tak w zakresie przedmiotowej, jak i podmiotowej zmiany powództwa, z wyjątkiem uchylenia art. 458⁸ § 1 i 2 KPC w zakresie wykluczającym dopuszczalność zmiany powództwa w sprawach gospodarczych.

Słowa kluczowe

przedmiotowa zmiana powództwa, podmiotowa zmiana powództwa, legitymacja procesowa, formalizm postępowania, wezwanie do udziału w sprawie, wstąpienie do toczącego się postępowania

Bibliografia

M. Borucka-Arctowa, Aktualne problemy przeciążenia sądów (aspekty socjologiczne), St. Praw. 4/1988; W. Broniewicz, Podmiotowa zmiana powództwa, NP Nr 1/1966; W. Broniewicz, Następstwo procesowe w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1971; W. Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2020; G. Czarny, Zmiana powództwa w świetle orzecznictwa oraz przepisów K.P.C., „Wileński Przegląd Prawniczy” Nr 8/1936; R. Flejszar, Zasada dyspozycyjności w procesie cywilnym, Warszawa 2016; M. Jędrzejewska, Podmiotowe przekształcenia procesu cywilnego a interwencja uboczna (art. 194-198 k.p.c.), NP Nr 2/1972; Kodeks postępowania cywilnego. T. I. Komentarz, pod red. Z. Resicha i W. Siedleckiego, Warszawa 1969; Kodeks postępowania cywilnego. T. II. Komentarz, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2016; Kodeks postępowania cywilnego. T. I. Komentarz, pod red. A. Marciniaka, Warszawa 2019; Kodeks postępowania cywilnego. T. I. Artykuły 1-366, Komentarz, pod red. T. Wiśniewskiego, Lex/el 2021; Kodeks postępowania cywilnego. T. I. Komentarz aktualizowany, pod red. M. Manowskiej, Lex/el 2022; K. Kołakowski, Stosowanie w praktyce przekształceń z art. 194-198 k.p.c., Pal. Nr 8/1969; J. Kruszelnicki, Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, Warszawa 1938; L. Peiper, Komentarz do kodeks postępowania cywilnego. T. I, Kraków 1934; Z. Resich, Zmiana powództwa, PiP Nr 9/1955; P. Rylski, K. Weitz, Przedmiotowa zmiana powództwa w ujęciu prawnoporównawczym, PPC Nr 4/2022; System Postępowania Cywilnego, T. 3A. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, pod red. K. Flagi-Gieruszyńskiej, P. Osowego, Warszawa 2024; M. Waligórski, Glosa do orzecz. SN z 21.2.1946 r., C III 1071/45, PiP 5-6/1946; M. Waligórski, Proces cywilny. Dynamika procesu (Postępowanie), Warszawa 1947; M. Waligórski, Polskie prawo procesowe cywilne. Dynamika procesu (postępowanie), Warszawa 1948; A. Wiśniewska, Istota i formy jakościowych przekształceń przedmiotowych w procesie cywilnym [w:] Studia z prawa postępowania cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Zbigniewa Resicha, pod red. M. Jędrzejewskiej, T. Erecińskiego, Warszawa 1985; A. Wiśniewska, Przedmiotowa zmiana powództwa w procesie cywilnym, Warszawa 1985; S. Włodyka, Podmiotowe przekształcenie powództwa, Warszawa 1968, A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2024.