Monitor Prawniczy

nr 3/2025

Opłata końcowa należna od wierzyciela w związku z umorzeniem postępowania egzekucyjnego - zagadnienia wybrane

DOI: 10.32027/MOP.25.3.2

Joanna Szachta

Autorka jest prawnikiem w kancelarii komorniczej; autorka licznych publikacji naukowych z zakresu postępowania cywilnego

Abstrakt

Wejście w życie ustawy o kosztach komorniczych z 28.2.2018 r. spowodowało istotne zmiany w finansowaniu egzekucji sądowej w Polsce. Na szczególną uwagę zasługuje opłata określona w art. 29 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych, która nie miała odpowiednika w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji.
W celu pobrania opłaty końcowej należy określić przesłanki do jej pobrania. Zostały one określony w sposób negatywny. Ustawodawca przewidział podmioty, od których nie pobiera się opłaty stałej.
Zastanowienia wymaga czy opłata obciąża wierzyciela. W artykule wskazano, że opłata pobierana jest od wierzyciela. Zaznaczono różnicę pomiędzy słowem: „pobrać” i „obciążyć”. Dodatkowo wyróżniono opłatę końcową od opłaty stosunkowej. Wskazano wymagania postanowienia, w którym komornik ustala koszty postępowania egzekucyjnego. Temat jest istotny dla komorników sądowych, którzy mają do czynienia z tymi przepisami (art. 29 ust. 4 i 5 ustawy o kosztach komorniczych) w praktyce.
Opłata końcowa pełni różne funkcje. Zostały one wymienione i opisane w niniejszym artykule. Opłaty wpływać mogą mobilizująco i pobudzająco na podmioty. Określono, że opłata spełnia funkcję prewencyjną, wychowawczą, fiskalną. Wpływa na działania wierzyciela i dłużnika.
Z uwagi na szeroki katalog podmiotów, od których nie pobiera się opłaty końcowej uznano, że regulacja budzi szereg wątpliwości.

Słowa kluczowe

opłata egzekucyjna, opłata stosunkowa, opłata stała, umorzenie postępowania egzekucyjnego

Bibliografia

A. Antkiewicz [w:] A. Antkiewicz, Z. Merchel, Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, Sopot 2019, kom. do art. 29, Czytelnia Currenda; J. Gliniecka, Interwencyjna funkcja opłat w polskim systemie budżetowym, RPEiS Nr 4/1986, s. 46-47; J. Jagieła, Zasady egzekwowania kosztów postępowania egzekucyjnego ustalonych przez komornika sądowego, PS Nr 5/2015; M. Kalinowski, System finansowania egzekucji sądowej w Polsce [w:] Aktualne problemy egzekucji sądowej w Polsce i na Ukrainie. Zbiór studiów, pod red. S. Fursy, A. Marciniaka, Sopot 2021; M. Klonowski [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, pod red. R. Reiwera, Warszawa 2019, kom. do art. 29; Z. Knypl, Z. Merchel, Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz, Sopot 2008, s. 191; I. Kunicki, Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, Warszawa 2018, kom. do art. 29, Legalis; A. Marciniak, Opłata stała należna od wierzyciela w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego obejmującego egzekucję kosztów sądowych, PPE Nr 5/2019; A. Marciniak, Opłaty egzekucyjne. Dwie uwagi de lege ferenda [w:] Status prawny komornika sądowego. Wyzwania współczesności, pod red. M. Jabłońskiego, A. Marciniaka, Sopot 2016; J. Nowak, Funkcje opłaty stosunkowej od świadczeń wyegzekwowanych - postulaty de lege ferenda, PPE Nr 4/2018, Czytelnia Currenda; J. Nowak, Minimalne wynagrodzenie za pracę jako kwota wolna od potrąceń w egzekucji z wynagrodzenia za pracę, PPE Nr 2/2021, s. 16; J. Nowak, Wybrane uwagi odnośnie do art. 29 ust. 4 u.k.k. oraz art. 29 ust. 5 u.k.k. Postulat de lege ferenda, PPE Nr 8/2020; K. Płowik, Opłaty egzekucyjne obciążające wierzyciela w toku postępowania egzekucyjnego ze świadczenia pieniężnego, MoP Nr 7/2022; A. Pytel, Jednostki samorządu terytorialnego a problematyka art. 29 ust. 6 i ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, PPE Nr 11/2019; M. Rodzynkiewicz, O sprzeczności z Konstytucją RP daniny pobieranej od wierzycieli w razie bezskuteczności egzekucji, MoP Nr 17/2020; M. Simbierowicz, T. Skoczylas [w:] Komentarz do ustawy o kosztach komorniczych [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, pod red. M. Świtkowskiego, Warszawa 2019; J. Szachta, Kumulacja podstaw umorzenia a wysokość opłaty - opłata stała czy stosunkowa?, PPE Nr 10/2020; J. Świeczkowski, Potrzeba stosowania prawidłowej wykładni przepisów zawierających zbliżone pojęcia (jak np. „egzekucja” i „postępowanie egzekucyjne”), PPE Nr 5- 6/2004; J. Świeczkowski, Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Komentarz, pod red. M. Świeczkowskiej-Wójcikowskiej, J. Świeczkowskiego, Warszawa 2020; J. Świeczkowski, Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz, Warszawa 2012; M. Uliasz, Przychód czy wynagrodzenie prowizyjne, czyli o problemie intertemporalnym, PPE Nr 12/2018; M. Uliasz [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks etyki zawodowej komornika sądowego. Komentarz, pod red. J. Świeczkowskiego, M. Świeczkowskiej-Wójcikowskiej, Warszawa 2020; E. Wengerek, Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1978, s. 48-49; A. Żelazna, Opłaty egzekucyjne w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego, „Nowa Currenda” Nr 1/2021, Czytelnia Currenda.