Monitor Prawniczy
nr 2/2024
Bezskuteczność czynności prawnych upadłego na tle wykładni i stosowania art. 134 Prawa upadłościowego w brzmieniu obowiązującym od 1.12.2021 r.
DOI: 10.32027/MOP.24.2.5
Dr. Autor jest Zastępcą Dyrektora Instytutu Prawa Upadłościowego i Restrukturyzacyjnego oraz Badań nad Niewypłacalnością Uczelni Łazarskiego w Warszawie, wykonuje także zawód radcy prawnego
Abstrakt
Celem artykułu jest ustalenie statusu prawnego przedmiotu, który stał się składnikiem masy upadłości wskutek realizacji przez syndyka tzw. roszczeń wydobywczych związanych ze zwrotem do masy upadłości składników majątkowych, których dłużnik wyzbył się przed ogłoszeniem upadłości, na podstawie czynności prawnych, które okazały się bezskuteczne względem masy upadłości. Ze względu na wagę problemu dla praktyki notarialnej rozważania zawarte w opracowaniu, w szczególności w jego ostatniej (praktycznej) części, zostały ograniczone przede wszystkim do obrotu nieruchomościami.
Celem artykułu jest zarówno zidentyfikowanie podstawowych problemów wynikających z interpretacji art. 134 ustawy z 28.2.2003 r. - Prawo upadłościowe, jak i jego stosowania w praktyce notarialnej. Prowadzone rozważania odnoszą się zarówno do czynności prawnych, które są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości z mocy samego prawa, jak i na podstawie konstytutywnych orzeczeń sądowych. Przeprowadzona analiza odnosi się do stanu prawnego obowiązującego od 1.12.2021 r. W związku z tym w opracowaniu podjęto zagadnienie dokumentów (orzeczeń sądowych, dokumentów syndyka i uchwał rady wierzycieli) sporządzanych wyłącznie elektronicznie i utrwalanych w systemie teleinformatycznym do obsługi postępowania sądowego.
Słowa kluczowe
bezskuteczność czynności prawnych upadłego, syndyk masy upadłości, postępowanie upadłościowe, pokrzywdzenie wierzycieli, skarga pauliańska
Bibliografia
R. Adamus, Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego, Warszawa 2010; R. Adamus, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2019; M. Allerhand, Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 1998; P. Filipiak, F. Zedler, Dochodzenie roszczeń uzupełniających i przekazanie do masy upadłości przedmiotu majątkowego w przypadku bezskutecznej czynności prawnej upadłego, „Doradca Restrukturyzacyjny” Nr 3(17)/2019; P. Filipiak, Dochodzenie roszczeń z tytułu bezskutecznych czynności prawnych na podstawie art. 127 ust. 1 PrUp, „Doradca Restrukturyzacyjny” Nr 2/2017; I. Gil, Sytuacja prawna syndyka masy upadłości, Warszawa 2006; E. Gniewek, Sprzedaż nieruchomości przez syndyka masy upadłości w toku postępowania upadłościowego [w:] Rozprawy prawnicze, pod red. L. Ogiegło, W. Popiołka, M. Szpunara, Kraków 2005; S. Gurgul, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. 11, Warszawa 2018; S. Gurgul, Względna bezskuteczność czynności prawnej nie rodzi obowiązku powrotnego przeniesienia własności przedmiotu tej czynności, MoP Nr 7/2015; M. Gutowski, Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2013; A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2003; J. Korzonek, Prawo upadłościowe, Warszawa 1992; B. Sierakowski, A. Witowska, Przekazanie do masy upadłości przedmiotu bezskutecznej czynności prawnej (praktyczne aspekty stosowania art. 134 PrUp), „Monitor Prawa Bankowego” Nr 3/2018; B. Sierakowski, Zobowiązania masy upadłości, Warszawa 2023; I. Skonieczna-Powałka, B. Kotula, Dopuszczalność egzekucji z przedmiotu bezskutecznej czynności prawnej upadłego, „Doradca Restrukturyzacyjny” Nr 28(2)/2022; B. Stelmachowski, Prawo upadłościowe Ziem Zachodnich, Poznań 1932; E. Till, Zasady materyalnego prawa konkursowego austryackiego, Lwów 1907; A. Witosz, Prawo upadłościowe i naprawcze. Zwięzły komentarz, Bydgoszcz-Katowice 2003; F. Zedler, Skutki prawne czynności prawnych upadłego bezskutecznych z mocy prawa, „Prawo Bankowe” Nr 1/1995; P. Zimmermann, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2014; Kodeks cywilny. Komentarz. T. II. Własności i inne prawa rzeczowe, pod red. J. Gudowskiego, Warszawa 2016; Metodyka pracy pełnomocnika procesowego w postępowaniach ze skargi pauliańskiej ze wzorami pism, pod red. P. Filipiaka, Warszawa 2023; Prawo upadłościowe. Komentarz, pod red. A.J. Witosza, Warszawa 2021
