Abstrakt
W prezentowanym opracowaniu Autor dokonał analizy środka prawnoprocesowego w postaci zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej na płaszczyźnie pozycji ustrojowej notariusza. Podjęte zagadnienie ma istotne znaczenie w praktyce, wobec rosnącego obrotu prawnego. Tym samym zwiększa się liczba spraw wszczynanych na skutek omawianego zażalenia. Z punktu widzenia prawnego, badany środek tworzy szczególnego rodzaju związek notariusza z organami wymiaru sprawiedliwości; stanowi element nadzoru judykacyjnego nad działalnością notariusza, przy czym sąd nie rozstrzyga sporów o prawo, ale wiążąco decyduje o sprawach niekonfliktowych w aspekcie wykonywania konstytucyjnych praw człowieka i obywatela. Autor doszedł do wniosku, że zważywszy, iż sąd okręgowy rozpoznaje zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu nieprocesowym oraz uwzględniając elementy pozycji ustrojowej notariusza, uczestnikami postępowania cywilnego przed sądem okręgowym powinny być osoba zainteresowana, wnosząca zażalenie i notariusz, który odmówił dokonania danej czynności.
Bibliografia
M. Allerhand, Prawo o notariacie, Lwów 1934; B. Bladowski, Zażalenie w postępowaniu cywilnym, Kraków 1997; P.A. Blajer [w:] Prawo o notariacie. Komentarz, pod red. A.J. Szeredy, Warszawa 2022; W. Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2023; T. Chłopecki, Koncepcja notariatu polskiego według Władysława Leopolda Jaworskiego, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie. Zeszyty Studenckie. Studia Erasmiana Wratislaviensia. Acta Studentium” Nr 4/2010; T. Chłopecki, Kształtowanie się notariatu na ziemiach polskich od X do XVIII wieku. Zarys problematyki historycznej i prawnej, „ZN Uniwersytetu Rzeszowskiego” Nr 97/2017; P. Czubik, Potrzeba uregulowania losu depozytów notarialnych w przypadku likwidacji kancelarii notarialnej, „Krakowski Przegląd Notarialny” Nr 3/2018; S. Dąbrowski, A. Łazarska, Uzasadnianie orzeczeń sądowych w procesie cywilnym, PS Nr 3/2012; J. Florkowski, B. Tymecki, Prawo o notariacie z komentarzem, Warszawa 1993; J. Holocher, Notarialna jurysdykcja prewencyjna. Sprzeczność z prawem jako kryterium odmowy dokonania czynności notarialnej, „Opolskie Studia Administracyjno Prawne” XV/1, Opole 2017; J. Jacyszyn, Notariusz - zawodem zaufania publicznego [w:] III Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej, pod red. R. Sztyka, Warszawa-Kluczbork 2006; R. Kapkowski, Odmowa dokonania czynności przez notariusza w aspekcie proceduralnym, Rej. Nr 7-8/2008; M. Lewandowska-Mroczkowska, Dozwolony zakres interpretacji prawa - rozważania na kanwie charakteru postępowania w sprawach o odmowę dokonania czynności notarialnej - glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2015 roku (SK 34/12), „Acta Iuris Stetinensis” Nr 4, (vol. 36)/2021; B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, Uwagi o zasadach rządzących cywilną odpowiedzialnością notariusza, PS Nr 2/1995; K. Lubiński, Kontrowersje na temat istoty i charakteru prawnego spraw o odmowę dokonania przez notariusza czynności notarialnej sprzecznej z prawem oraz właściwości funkcjonalnej w tych sprawach sądu okręgowego, „Studia Iuridica” T. 75/2018; E. Łętowska, Pozaprocesowe znaczenie uzasadnienia sądowego, PiP Nr 5/1997; K. Maj, O odmowie dokonania czynności notarialnej i jej uzasadnieniu, „Krakowski Przegląd Notarialny” Nr 3/2019; J.K. Malicki, Notariusz jako sędzia, „Notariat - Hipoteka. Organ Związku Pracowników Notariatu i Hipoteki Rzeczypospolitej Polskiej” Nr 21/1934; W. Małecki [w:] Prawo o notariacie. Komentarz. Wzory aktów notarialnych i poświadczeń, pod red. W. Goneta, Warszawa 2022; A. Miączyński, Znaczenie i rola uzasadnienia orzeczenia sądowego w sprawach cywilnych, PiP Nr 11/1970; M.A. Nowocień, Czy notariusz może odmówić odmowy dokonania czynności notarialnej?, Rej. Nr 12/2022; M.A. Nowocień, Odmowa dokonania czynności notarialnej i jej zaskarżenie, Warszawa 2018; A. Oleszko, Notariat w systemie wymiaru sprawiedliwości, Lex/el 2015, rozdz. VI; A. Radelbach, Prawo o notariacie. Komentarz do ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku prawo o notariacie, Toruń 2002; S. Rejman, Zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej, BMS Nr 5/1957; P. Rylski, Tryb postępowania sądowego wywołanego wniesieniem zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej, PPC Nr 2/2011; P. Rylski [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego. Postępowanie nieprocesowe, t. IV, cz. 1, vol. 1, pod red. T. Erecińskiego, K. Lubińskiego, Warszawa 2021; J. Sawarzyński [w:] Prawo o notariacie. Komentarz, pod red. A.J. Szeredy, Warszawa 2022; M. Setkowicz, Notariusz jako organ ochrony prawnej w świetle prawa polskiego i prawa Unii Europejskiej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2016, t. CVII; K. Skupieński, Notariat w Polsce do końca XVIII wieku [w:] D. Malec, K. Skupieński, Notariat polski. Historia i współczesność, Warszawa 2006; A.J. Szereda, Rozważania o „postępowaniu notarialnym”, Rej. Nr 5/2012; A.J. Szereda, Czynności notarialne. Komentarz do art. 79-112 Prawa o notariacie, Warszawa 2018; A.J. Szereda, Odmowa dokonania czynności notarialnej po zmianach, Rej. Nr 2/2016; R. Sztyk, Nowe zasady nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, Rej. Nr 7-8/1996; R. Taubenschlag, Notariat w starożytności, „Przegląd Notarialny” Nr 4/1928; B. Tymecki, Charakter postępowania notarialnego w świetle orzecznictwa [w:] Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Drozdowi, pod red. M. Pecyny, J. Pisulińskiego, M. Podreckiej, Warszawa 2013; R. Wrzecionek, Notariusz jako gwarant bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami w czasie pandemii [w:] Nieruchomości wczoraj, dziś i jutro, pod red. A. Dalkowskiej, Warszawa 2021.
