Monitor Prawniczy

nr 10/2024

Likwidacja składników masy upadłości w drodze czynności notarialnych (wybrane zagadnienia)

DOI: 10.32027/MOP.24.10.11

Tomasz Strumiłło

Dr. Autor jest adiunktem w Katedrze Postępowania Cywilnego I WPiA UŁ, radcą prawnym

Abstrakt

W toku postępowania upadłościowego syndyk sprzedaje składniki majątku upadłego w celu uzyskania środków pieniężnych na zaspokojenie wierzycieli upadłego. Czynności likwidacyjne dokonywane przez syndyka, w tym sprzedaż składników masy upadłości, mają cechy zarówno czynności materialnoprawnych, jak i czynności postępowania, co może powodować szereg wątpliwości praktycznych. Przez sprzedaż w postępowaniu upadłościowym należy rozumieć sprzedaż w sposób odpowiadający temu prawu. W przypadku istotnej wadliwości czynności (naruszenia prawa) nie dochodzi do skutecznego nabycia przez kupującego. Argument o pierwotnym charakterze nabycia nie powinien prowadzić do wniosku, że czynności likwidacyjne dokonane przez syndyka z naruszeniem Prawa upadłościowego powinny zostać utrzymane w mocy. Sprzedaż dokonana przez syndyka bez wymaganej zgody rady wierzycieli (albo sędziego-komisarza) albo w przypadku naruszenia warunków zezwolenia dotknięta jest nieważnością. Nabycie rzeczy lub prawa od syndyka nie powinno nastąpić przed uiszczeniem przez nabywcę pełnej ceny. Dużej ostrożności wymaga sytuacja, w której miałoby nastąpić potrącenie z ceny sprzedaży nakładów na składnik majątku upadłego poniesionych przez nabywcę. Wątpliwości budzi również realizacja prawa pierwokupu w postępowaniu upadłościowym.

Słowa kluczowe

sprzedaż w postępowaniu upadłościowym, prawo pierwokupu, syndyk, notariusz

Bibliografia

R. Adamus, Likwidacja masy upadłości. Zagadnienia praktyczne, Warszawa 2014; R. Adamus, Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2021; R. Adamus, Upadłość likwidacyjna a umowne prawo pierwokupu, „Gazeta Sądowa” Nr 11/2007; P. Biernacki, Prawo pierwokupu a sprzedaż w postępowaniu upadłościowym [w:] I. Gil, A. Góra-Błaszczykowska, K. Flaga-Gieruszyńska (red.), Zadłużenie i niewypłacalność dłużnika. Wybrane aspekty postępowania zabezpieczającego, egzekucyjnego, restrukturyzacyjnego i upadłościowego w polskim systemie prawnym, Sopot 2018; P. Biernacki, Prawo upadłościowe w praktyce notarialnej, [w:] A.J. Szereda (red.), Praxis. Notariat. Czynności notarialne, Warszawa 2021; P. Biernacki, Skutki sprzedaży ułamkowej części nieruchomości przy likwidacji masy upadłości, MoP Nr 2/2024; S. Cieślak, Podział funduszów masy upadłości, Warszawa 2000; P. Feliga, Stanowisko prawne syndyka w procesie dotyczącym masy upadłości, Warszawa 2013; N. Frosztęga, M. Paczek, Ustawowe prawo pierwokupu gminy a sprzedaż przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym, Dor.Restr. Nr 2/2023; I. Gil, Sytuacja prawna syndyka masy upadłości, Warszawa 2006; J. Górecki, Umowne prawo pierwokupu, Kraków 2000; S. Gurgul, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2020; A.G. Harla, Syndyk masy upadłości w polskim prawie cywilnym (materialnym i procesowym), Warszawa 2007; A. Hrycaj, Syndyk masy upadłości, Poznań 2006; A. Jakubecki [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2011; P. Janda, Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2023; J. Jezioro [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2023; M. Koenner, Likwidacja upadłościowa, Kraków 2006; A. Kozioł [w:] M. Fras, M. Habdas (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. IV. Zobowiązania. Część szczególna (art. 535-764⁹), Warszawa 2018; M. Krakowiak, Egzekucja przez zarząd przymusowy, Warszawa 2011; M. Medyński, A. Stenzel, M. Chylak, Sprzedaż w postępowaniu upadłościowym przedsiębiorstwa obejmującego nieruchomość leśną, „Monitor Prawa Bankowego” Nr 3/2017; M. Mozdżeń [w:] A.J. Witosz (red.), Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2021; M. Mrówczyński, Uczestnicy postępowania upadłościowego, Warszawa 2019; K. Mularski [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. T. II. Komentarz. Art. 353-626, Warszawa 2022; P. Pogonowski, Organy postępowania upadłościowego, Warszawa 2001; M. Safjan [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. T II. Komentarz. Art. 450-1088. Przepisy wprowadzające, Warszawa 2021; M. Strus-Wołos, Ustawowe prawo pierwokupu a sprzedaż w postępowaniu upadłościowym, Pal. Nr 7-8/1999; A.J. Witosz [w:] A.J. Witosz (red.), Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2021; P. Zimmerman, Likwidacja masy upadłości [w:] A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz (red.), System Prawa Handlowego. T. 6. Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, Warszawa 2020; P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, wyd. 8, Warszawa 2024.