Abstrakt

Skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez sąd II instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 389¹ § 1 KPC). Wśród nadzwyczajnych środków prawnych pełni szczególną rolę. Skarga może być wniesiona do Sądu Najwyższego przez stronę, jak również w ograniczonym zakresie przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka. Natomiast w postępowaniu nieprocesowym, zgodnie z art. 519¹ § KPC, skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez sąd II instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie – w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego – chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Regulacja ta ma charakter podstawowy dla oceny dopuszczalności skargi w trybie niespornym. Nawiązanie do modelowej normy z art. 398¹ KPC uzależnienia dopuszczalność środka zaskarżenia od prawomocności orzeczenia, ogranicza go co do podstaw kasacyjnych, jak również wiąże się z instytucją tzw. przedsądu kasacyjnego. Ponadto, zgodnie z § 3 w postępowaniu rejestrowym skarga kasacyjna przysługuje jedynie od postanowień sądu II instancji w przedmiocie wpisu lub wykreślenia z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji. Z kolei § 4 przewiduje przedmiotowe wyłączenia dopuszczalności skargi kasacyjnej. Dopuszczalność środka zaskarżenia jest uzależniona od przedmiotu sprawy, zaś katalog zaskarżalnych orzeczeń ma charakter wyczerpujący.