Monitor Prawniczy

nr 20/2015

Konsekwencje nowelizacji Kodeksu cywilnego w zakresie prawa spadkowego – wybrane zagadnienia

Patrycja Tomala
Autorka jest aplikantką notarialną w Warszawie.
Abstrakt

Dnia 28.6.2009 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, która znacząco zmieniła strukturę dziedziczenia ustawowego w polskim prawie rozszerzając krąg ustawowych spadkobierców wyprzedzających w dziedziczeniu gminę (Skarb Państwa). Ustawodawca kierował się słuszną zasadą, że prawo gminy/Skarbu Państwa do dziedziczenia po zmarłym obywatelu, powinno być ostatecznością i nie powinno mieć miejsca w sytuacji, gdy żyją osoby bliżej związane ze spadkodawcą. Generalnie, zmianę tę należy ocenić pozytywnie. Jedynie w sytuacji tzw. złego spadku, gdy w masie spadkowej przeważają długi spadkowe, mechanizm rozszerzonego dziedziczenia nie zadziałał prawidłowo. Problemem okazała się zasada domniemania prostego dziedziczenia, która powoduje połączenie odziedziczonej masy spadkowej z majątkiem spadkobiercy – bez jakiegokolwiek ograniczenia za długi spadkowe. Propozycją ustawodawcy dla zniwelowania tego negatywnego skutku, jest wprowadzona ustawą z 20.3.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, kolejna nowelizacja Kodeksu cywilnego, która wejdzie w życie 18.10.2015 r. i zmieni podstawowy sposób dziedziczenia na dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza, w miejsce dotychczasowego prostego dziedziczenia.