Studia Prawa Prywatnego

nr 1/2023

Termin do odstąpienia od umowy przedwstępnej za zatrzymaniem zadatku

DOI: 10.32027/SPP.23.1.2
Krzysztof P. Sokołowski
LL.M.
Abstrakt

W niniejszej pracy omówiono dopuszczalność odstąpienia od umowy przedwstępnej za zatrzymaniem zadatku po upływie okresu dłuższego niż rok po dniu, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta. Zdecydowanie silniejsze argumenty zdają się przemawiać za poglądem, że prawo do takiego zatrzymania wygasa wskutek prekluzji z upływem terminu z art. 390 § 3 zd. 1 KC. Wspiera go wykładnia literalna, historyczna i systemowa oraz zasady słuszności i sprawiedliwości. Niemniej pożądana byłaby interwencja ustawodawcy, która definitywnie wyjaśniłaby tę kwestię, przyczyniając się do zwiększenia pewności prawa.

Słowa kluczowe
zadatek, prekluzja, przedawnienie, odstąpienie od umowy, umowa przedwstępna
Bibliografia

I. Biedroń, Umowa przedwstępna po nowelizacji kodeksu cywilnego – uwagi ogólne, AUWr PPiA 2004, Nr 289;

W. Broniewicz, Przedawnienie roszczeń w stosunkach między jednostkami gospodarki uspołecznionej, PUG 1965, Nr 3;

A. Brzozowski, W.J. Kocot, E. Skowrońska-Bocian, Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2015;

W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2004;

W. Czachórski, Zobowiązania, Warszawa 1974;

T. Dybowski, Ochrona własności w polskim prawie cywilnym (rei vindicatio – actio negatoria), Warszawa 1969;

Encyklopedja Podręczna Prawa Prywatnego, t. III (red. H. Konic, F. Zoll, J. Wasilkowski), Warszawa 1937;

K.H. Gifford, How to Understand An Act of Parliament, Melbourne 1967;

S. Gołąb, gl. do orz. SN z 12.2.1924 r., R 814/22, OSP 1925, Nr 4, poz. 262;

M. Gołębiowska, Zadatek w umowie przedwstępnej, Rej. 2011, Nr 2;

S. Grzybowski, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1985;

J. Gwiazdomorski, gl. do uchw. SN z 10.10.1961 r., 3 CO 28/61, OSPiKA 1963, poz. 107;

J. Gwiazdomorski, Podstawowe problemy przedawnienia, NP 1955, Nr 1;

J. Gwiazdomorski, Terminy zawite do dochodzenia roszczeń, RPEiS 1968, Nr 3;

P. Hofmański, S. Zabłocki, Elementy metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, Kraków 2006;

J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, Warszawa 2003;

A. Jasiński, Wybrane formy zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych, Rej. 1991, Nr 3;

W. Kaliński, Jednostronne określenie terminu zawarcia umowy przyrzeczonej, KPP 2006, Nr 2;

Z. Klafkowski, Przedawnienie w prawie cywilnym, Warszawa 1970;

A. Klein, Elementy stosunku prawnego prawa rzeczowego, Wrocław 1976;

W. Litewski, Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 1994;

Logika dla prawników (red. A. Malinowski), Warszawa 2002;

R. Longchamps de Bérier, Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań, t. 1, Warszawa 1936;

R. Longchamps de Bérier, Zobowiązania, Poznań 1999;

P. Machnikowski, Umowa przedwstępna po nowelizacji kodeksu cywilnego – wybrane zagadnienia, AUWr PPiA 2004, Nr 60;

A. Ohanowicz, J. Górski, Zobowiązania. Zarys wg kodeksu cywilnego. Cześć ogólna, Warszawa 1965;

A. Olejniczak, Uwagi o zastrzeganiu zadatku w umowach przygotowujących zawarcie umów zasadniczych, w: Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana (red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar), Kraków 2005;

K. Przybyłowski, Czasowe ograniczenie roszczeń posesoryjnych, Lwów 1931;34

A. Pyrzyńska, gl. do wyr. SN z 7.10.1999 r., I CKN 262/98, PiP 2001, Nr 10;

Z. Radwański, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2003;

Z. Radwański, Zarys części ogólnej prawa cywilnego, Warszawa 1979;

K.F. Röhl, H.Ch. Röhl, Allgemeine Rechtslehre, München 2008;

K.P. Sokołowski, „Następca prawny” w rozumieniu art. 1 ust. 3 i art. 5 ustawy z 29.7.2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, PS 2009, Nr 2;

K.P. Sokołowski, Anmerkung zum Beschluss des Bayerischen LSG vom 10. März 2014 – L 16 AS 157/14 B ER, NZS 2015, No. 3;

K.P. Sokołowski, Ausgewählte Probleme der Auflagenschenkung nach polnischem und deutschem Recht, w: Deutschland und Polen in der europäischen Rechtsgemeinschaft (eds. Ch. v. Bar, A. Wudarski), München 2012;

K.P. Sokołowski, Das Arbeitslosengeld II für Unionsbürger, ZESAR 2011, s. 378;

K.P. Sokołowski, Der Unionsbürger als Empfänger des Alg II, ZESAR 2015, s. 478;

K.P. Sokołowski, Die Abtretbarkeit der Sicherungsgrundschuld nach der Neuregelung durch das Risikobegrenzungsgesetz, JR 2009, s. 311;

K.P. Sokołowski, Die Buchgrundschuld in Deutschland und in Polen, PPUW 2006, Nr 3;

K.P. Sokołowski, Die gemischte Schenkung, Eine dogmatische und rechtsvergleichende Analyse, München 2013;

K.P. Sokołowski, Die Partei- und Prozessfähigkeit der Gesellschaft bürgerlichen Rechts, DPJZ 2014, s. 20;

K.P. Sokołowski, Die Reallast – ausgewählte Probleme, NotBZ 2011, s. 382;

K.P. Sokołowski, Die Schenkung unter Auflage nach polnischem Recht, JOR 2010, s. 295;

K.P. Sokołowski, Dobro osobiste w postaci herbu rodowego w polskim prawie cywilnym, Rej. 2014, Nr 6;

K.P. Sokołowski, Effusum vel deiectum (art. 433 KC) a zalanie mieszkania, PS 2008, Nr 9;

K.P. Sokołowski, E-Mail-Werbung als Spamming, WRP 2008, s. 898;

K.P. Sokołowski, Forma aktu notarialnego, uzupełnienie zachowku oraz ustalenie schedy spadkowej a negotium mixtum cum donatione, Rej. 2011, Nr 4;

K.P. Sokołowski, gl. do post. SN z 11.2.2011 r., I CSK 288/10, OSP 2013, Nr 4, poz. 46;

K.P. Sokołowski, gl. do post. SN z 13.10.2010 r., I CSK 582/09, OSP 2013, Nr 9, poz. 93;

K.P. Sokołowski, gl. do post. SN z 5.11.2014 r., III CSK 280/13, OSP 2016, Nr 2, poz. 17;

K.P. Sokołowski, gl. do uchw. SN z 22.5.2009 r., III CZP 21/09, OSP 2010, Nr 6, poz. 60;

K.P. Sokołowski, gl. do uchw. SN z 27.6.2013 r., III CZP 29/13, OSP 2014, Nr 7–8, poz. 76;

K.P. Sokołowski, gl. do uchw. SN z 9.12.2011 r., III CZP 79/11, OSP 2013, Nr 3, poz. 30;

K.P. Sokołowski, gl. do wyr. NSA z 27.11.2008 r., I OSK 1687/07, OSP 2009, Nr 9, poz. 99;

K.P. Sokołowski, gl. do wyr. SA w Warszawie z 19.12.2014 r., I ACa 1315/14, OSP 2016, Nr 1, poz. 3;

K.P. Sokołowski, gl. do wyr. SN z 7.3.2013 r., II CSK 486/12, OSP 2016, Nr 3, poz. 27;

K.P. Sokołowski, Ist die Reallast noch zeitgemäß?, ZfIR 2011, No. 50;

K.P. Sokołowski, Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a udział w bójce lub pobiciu, Probacja 2009, Nr 3–4;

K.P. Sokołowski, Legitymacja wspólnoty mieszkaniowej co do roszczeń związanych z nieruchomością wspólną, Rej. 2012, Nr 5;

K.P. Sokołowski, Los spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu po likwidacji spółdzielni mieszkaniowej, Rej. 2012, Nr 9;

K.P. Sokołowski, Manifestacja animi rem sibi habendi, PS 2014, Nr 10;

K.P. Sokołowski, Nabycie nieruchomości przez Skarb Państwa na podstawie art. 713 Kodeksu Napoleona, Rej. 2016, Nr 4;

K.P. Sokołowski, O bezprawiu legislacyjnym uwag kilka, PS 2016, Nr 3;

K.P. Sokołowski, Odpowiedzialność uprawnionego do zachowku za legaty damnacyjne i polecenia według art. 998 § 1 KC, Rej. 2015, Nr 7;

K.P. Sokołowski, Parliamentary Sovereignty in the United Kingdom, PPUW 2009, Nr 3–4;

K.P. Sokołowski, Posiadanie samoistne a zasiedzenie nieruchomości, PiP 2010, Nr 11;

K.P. Sokołowski, Tajne zarachowanie zapłaty i inne problemy art. 451 § 1 zd. 2 KC, Rej. 2017, Nr 8;

K.P. Sokołowski, M. Tollik, Herb prawem podmiotowym Habsburgów, PS 2011, Nr 8;

K.P. Sokołowski, Uchylenie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego w Polsce i w Niemczech a prawo europejskie, PS 2011, Nr 6;

K.P. Sokołowski, Umgang mit dem Kinde und seine Ausreise ins Ausland – Analyse der Rechtsprechung, DPJZ 4/2014/1/2015;

K.P. Sokołowski, Współwłaściciel zasiadujący całą nieruchomość i inne zagadnienia posiadania samoistnego, Rej. 2014, Nr 2;

K.P. Sokołowski, Założenie księgi wieczystej na podstawie art. 713 kodeksu Napoleona – gl. do post. SN z 20.6.2012 r., I CSK 220/12, PS 2015, Nr 10;

K.P. Sokołowski, Zasiedzenie lokalu i budynku warszawskiego, PS 2011, Nr 2;

K.P. Sokołowski, Zatajenie w akcie notarialnym części ceny nieruchomości a pozorność sprzedaży i negotium mixtum cum donatione, Rej. 2010, Nr 4;

T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2002;

A. Szreder, Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem mechanicznego środka komunikacji w prawie polskim i niemieckim, Słupsk 2011;35

M. Tenenbaum, Instytucja zadatku w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2008;

A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001;

A. Wolter, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1972;

S. Wójcik, O potrzebie i sposobie uregulowania cywilnoprawnych terminów zawitych, w: Prace cywilistyczne. Księga pamiątkowa dla uczczenia 40-lecia pracy Prof. J. Winiarza (red. S. Wójcik), Warszawa 1990;

J. Wróblewski, Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1980.