Studia Prawa Prywatnego

nr 1/2022

Umowa agencyjna – problemy definicyjne i kwalifikacyjne na tle umów o pośrednictwo handlowe

DOI: 10.32027/SPP.22.1.1
Ewa Rott-Pietrzyk
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Nr ORCID: 0000-0002-7057-9383.
Mateusz Grochowski
LL.M. (Yale), Wissenschaftlicher Referent w Max-Planck-Institut für ausländisches und internationales Privatrecht w Hamburgu oraz Adiunkt w Instytucie Nauk Prawnych PAN, Nr ORCID: 0000-0001-5013-4830.
Abstrakt

StreszczenieArtykuł podejmuje analizę ram normatywnych (podmiotowych i przedmiotowych) dla umowy agencyjnej w prawie polskim. W pierwszej kolejności autorzy odnoszą się do ogólnego zakresu stosowania przepisów o umowach pośrednictwa w rozwoju polskiego prawa umów od okresu międzywojennego do współczesności. Następnie przedmiotem analizy jest systemowe znaczenie art. 758 KC, rozumiane nie tylko jako przepis typizujący umowę agencyjną, lecz także jako swoiste spoiwo całego systemu umów o pośrednictwo. Problem definicji umowy agencyjnej i określenia zakresu stosowania jej przepisów jest przedstawiony jako znacznie szerszy i bardziej złożony, niż samo jedynie pytanie o wykładnię art. 758 KC oraz odpowiadających mu przepisów dyrektywy 86/653. Wymaga on bardziej dokładnego spojrzenia na strukturę polskich przepisów o umowach pośrednictwa, ich ewolucję oraz stojące za nimi cele, które są wypadkową decyzji polskiego ustawodawcy oraz celów i standardów wyznaczonych przez prawo UE. W dalszej kolejności artykuł obejmuje bardziej szczegółowe zagadnienia związane z zastosowaniem przepisów o umowie agencyjnej do innych umów pośrednictwa handlowego. Punktem wyjścia dla tych uwag jest prawo polskie, odczytywane przez pryzmat dyrektywy 86/653 i towarzyszącego jej orzecznictwa TSUE. Opracowanie zawiera także opis metodologii wykładni i stosowania przepisów o umowie agencyjnej, umożliwiającej zachowanie skuteczności (ang. effet utile) dyrektywy 86/653.