Abstrakt

Umowa podporządkowania wierzytelności (subordination agreement) jest znanym w wielu porządkach prawnych instrumentem zabezpieczenia wierzytelności. Stosowana jest także w Polsce, w szczególności w praktyce bankowej, dzięki czemu stała się już przedmiotem wypowiedzi w piśmiennictwie. Popularność tego sposobu zabezpieczenia w międzynarodowym obrocie handlowym sprawiła, że poświęcono mu jedno z postanowień ustawy modelowej z 2016 r. UNCITRAL dotyczącej zabezpieczeń wierzytelności. W świetle art. 43 ust. 1 UNCITRAL podporządkowanie wierzytelności polega na tym, że jeden z wierzycieli (wierzyciel podporządkowany) podporządkowuje swoją wierzytelność na korzyść innego wierzyciela (wierzyciela uprzywilejowanego), przy czym obie z tych wierzytelności przysługują w stosunku do tego samego dłużnika. Wierzyciel podporządkowany pełni tym samym funkcję osoby dającej zabezpieczenie, polepszając sytuację wierzyciela uprzywilejowanego, który jest beneficjentem zabezpieczenia. Konsekwencją takiej umowy jest powstanie po stronie wierzyciela uprzywilejowanego zabezpieczenia, którego treścią jest możliwość zaspokojenia swojej wierzytelności z pierwszeństwem przed wierzycielem podporządkowanym, co jednak nie ma żadnego wpływu na sytuację innych wierzycieli dłużnika (art. 43 ust. 2 UNCITRAL). Skuteczność podporządkowania wierzytelności ograniczać się ma więc do relacji pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem podporządkowanym (zabezpieczycielem) i wierzycielem uprzywilejowanym (beneficjentem zabezpieczenia).