Abstrakt

Zasada, zgodnie z którą zakres deliktowej odpowiedzialności odszkodowawczej jest ograniczony do osób bezpośrednio poszkodowanych, choć nie bez wyjątków, jest od dawna akceptowana w polskiej cywilistyce. Dość powszechny konsensus sprawił, że do niedawna nie była ona zbyt często dyskutowana. Ostatnio zagadnienie podmiotowego zakresu obowiązku odszkodowawczego stało się jednak przedmiotem żywego zainteresowania doktryny. Bezpośredniej przyczyny tego zainteresowania można upatrywać w fakcie wydania monografii (pt. Odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr), której autor zdecydowanie kwestionuje obowiązywanie w polskim systemie odpowiedzialności deliktowej reguły ograniczającej indemnizację szkód doznanych przez osoby poszkodowane pośrednio. Większość dotyczących tego zagadnienia publikacji, które ukazały się w ostatnim czasie, wydaje się być reakcją na pogląd kwestionujący regułę podmiotowego ograniczenia indemnizacji – ich autorzy bronią tradycyjnego poglądu, polemizując wyraźnie z argumentami zaprezentowanymi w przytoczonej wyżej monografii. W nowszej literaturze nie brak jednak również głosów autorów podających w wątpliwość zasadę podmiotowego ograniczenia indemnizacji szkód deliktowych. Polemika między jej zwolennikami i przeciwnikami odwołuje się głównie do argumentów dogmatycznych. W moim przekonaniu niezwykle istotny jest jednak także zmieniający się kontekst społeczny i gospodarczy, w jakim pojawia się problem odpowiedzialności wobec osób pośrednio poszkodowanych.