Abstrakt

Niniejszy artykuł podejmuje problematykę ogólnych zasad związanych z ustaleniem początku biegu terminu przedawnienia w Polsce i innych wybranych państwach europejskich (Niemcy, Szwajcaria, Anglia i Walia), a także zawartych w DCFR. Zasadniczo poza zakresem rozważań pozostają przepisy szczególne, które modyfikują przyjęte w poszczególnych porządkach prawnych reguły związane z omawianą tematyką. Sięgnięcie do takich przepisów jest jednak w pewnych przypadkach konieczne, zwłaszcza tam, gdzie trudno wyprowadzić reguły wspólne dla całego systemu prawa cywilnego (co ma miejsce w prawie Anglii i Walii). Należy zauważyć, iż we wszystkich spośród poddanych badaniu systemach prawnych problematyka ustalania początku biegu terminu przedawnienia jest złożona i w żadnym z nich nie ma jednej uniwersalnej reguły nadającej się do zastosowania w przypadku każdego roszczenia, co byłoby rozwiązaniem najbardziej pożądanym. Można jednak spróbować ustalić zasady wiodące, dokonać ich porównania i spróbować na tej podstawie wyciągnąć wnioski oraz sformułować sugestie dla polskiego prawodawcy. W omawianych w niniejszej pracy systemach prawnych państw europejskich kwestia związania biegu terminu przedawnienia roszczeń z ich wymagalnością, ujmowana jako ogólna reguła rządząca ustalaniem początku biegu terminu przedawnienia, prezentuje się różnorodnie. W porządkach prawnych poszczególnych krajów dla ustalenia początku biegu terminu przedawnienia znaczenie mają elementy obiektywne (wymagalność roszczeń, obiektywna możliwość wywołania wymagalności) lub elementy subiektywne związane z osobą uprawnionego (jego wiedza o istotnych okolicznościach umożliwiających skuteczne dochodzenie roszczenia przed sądem ewentualnie powody braku wiedzy o tych okolicznościach).