Studia Prawa Prywatnego

nr 1/2011

Postępowanie w sprawie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy

Andrzej Szewc
Autor jest doktorem habilitowanym nauk prawnych, profesorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Wyższej Szkoły Ekonomii i Administracji w Bytomiu
Abstrakt

§ 1. Ogólna charakterystyka postępowania w sprawie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy (rejestracji znaku towarowego)1I. Przedmiot i charakter postępowania w sprawie rejestracji znaku towarowego2  Przedmiotem analizowanego postępowania jest wniosek o udzielenie zgłaszającemu prawa ochronnego na zgłoszony znak towarowy. Z uwagi na charakter organu właściwego do orzeczenia o tym wniosku3, jak również subsydiarne stosowanie do tego postępowania w sprawach nieuregulowanych w ustawie – Prawo własności przemysłowej przepisów KPA (zob. dalej – pkt II), jest to postępowanie administracyjne. Ze względu na szeroki zakres regulacji szczególnej zawartej w ustawie – Prawo własności przemysłowej, w doktrynie zalicza się je do administracyjnych postępowań szczególnych4. Do odrębności przewidzianych w ustawie – Prawo własności przemysłowej należą zwłaszcza uregulowania dotyczące: stron postępowania, pełnomocników, sposobu składania podań i prowadzenia korespondencji z Urzędem oraz terminów obowiązujących w tym postępowaniu.  Postępowania w sprawie udzielenia tytułów ochronnych (tzn. praw wyłącznych) dzielą się na zgłoszeniowe i rejestrowe. Podstawę podziału stanowi zakres badania przedmiotu zgłoszenia pod kątem spełniania przesłanek zdolności patentowej, ochronnej bądź rejestrowej. W postępowaniu zgłoszeniowym Urząd Patentowy przeprowadza merytoryczne badanie ustawowych przesłanek udzielenia prawa wyłącznego, podczas gdy w postępowaniu rejestrowym ogranicza się do formalnego badania prawidłowości zgłoszenia.   Ze względu na zakres badania zgłoszenia znaku towarowego postępowanie w sprawie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy zalicza się do postępowań zgłoszeniowych5. O zakresie badania przesłanek zdolności ochronnej znaku towarowego mowa jest w § 4.II. Prawne podstawy postępowania w sprawie rejestracji znaku towarowego   Zasadnicze zręby postępowania w sprawie rejestracji znaku towarowego unormowane są w przepisach ustawy – Prawo własności przemysłowej. Zastosowanie mają zwłaszcza przepisy Rozdziału 3 (Zgłoszenie znaku towarowego) i 4 (Rozpatrywanie zgłoszenia znaku towarowego) w Dziale I Tytułu III (art. 138–152) oraz Tytułu VI – Strona, pełnomocnicy, terminy, dokonywanie zgłoszeń i prowadzenie korespondencji, środki zaskarżenia oraz informacje o zgłoszeniu w postępowaniu zgłoszeniowym i rejestrowym (art. 235–254). W grę wchodzą także przepisy tytułu V (Opłaty, rejestry, dokumenty i ogłoszenia urzędowe – art. 222–2271 PrWłPrzem). Kwestie szczegółowe unormowano w akcie wykonawczym – rozporządzeniu Prezesa RM z 8.7.2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych.  W sprawach nieuregulowanych w PrWłPrzem oraz w ZgłZnTowR stosuje się – z zastrzeżeniem art. 253 ustawy – przepisy KPA. Zastrzeżenie zawarte w art. 253 wyłącza stosowanie w postępowaniu w sprawie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy przepisów KPA o terminach załatwiania spraw i ogranicza stosowanie przepisów kodeksu dotyczących wznowienia postępowania oraz stwierdzania nieważności decyzji. Należy zgodzić się z poglądem, iż wyłączenie stosowania przepisów KPA o terminach dotyczy tylko art. 35 § 3 KPA i że regulacja ta nie oznacza przyzwolenia na opieszałe załatwianie spraw przez UP poprzez zwolnienie go z jakichkolwiek ograniczeń czasowych w rozpatrywaniu spraw6.III. Strona i jej pełnomocnik w postępowaniu w sprawie rejestracji znaku towarowego   Stroną w postępowaniu w sprawie uzyskania prawa ochronnego jest zgłaszający (art. 235 ust. 2 PrWłPrzem). „Przepis ten, jako lex specialis wobec art. 28 k.p.a., ma przede wszystkim aspekt negatywny, wyrażający się w ograniczeniu liczby stron uczestniczących w czynnościach jurysdykcyjnych, aczkolwiek można w nim dopatrzyć się także aspektu pozytywnego, który polega na zagwarantowaniu legitymacji procesowej zgłaszającemu (…). W konsekwencji, nie powinno być dopuszczalne umorzenie postępowania zgłoszeniowego z powołaniem się na brak kwalifikacji materialnych (interesu prawnego) zgłaszającego”7.  W sposób szczególny przedstawia się tu jednak kwestia interesu prawnego zgłaszającego. W przeciwieństwie304do postępowań w sprawie projektów wynalazczych, gdzie interes prawny strony opiera się na materialnym prawie do uzyskania prawa wyłącznego (prawie do uzyskania patentu na wynalazek, prawie do uzyskania prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawie do rejestracji wzoru przemysłowego lub topografii)8, oraz postępowania w sprawie rejestracji oznaczenia geograficznego, w którym skuteczne dokonanie zgłoszenia jest uzależnione od posiadania legitymacji procesowej opartej na przepisach PrWłPrzem9, w przypadku zgłoszenia tzw. zwykłego znaku towarowego (opartego na jednopodmiotowości zgłoszenia) żadna z tych podstaw prawnych nie jest wymagana, a ewentualne posiadanie przez zgłaszającego prawa podmiotowego do zgłaszanego znaku (chodzi o prawo autorskie na znak będący utworem w rozumieniu art. 1 PrAut) jest w zasadzie prawnie irrelewantne. Dzieje się tak w zasadzie dlatego, ponieważ zgłoszenie do rejestracji znaku towarowego, do którego inna osoba ma prawo autorskie, może być przeszkodą do uzyskania prawa ochronnego (art. 131 ust. 1 pkt 1 PrWłPrzem). Tym tłumaczy się postanowienie § 21 ZgłZnTowR, stanowiące że w uzasadnionych przypadkach Urząd Patentowy może wezwać zgłaszającego do nadesłania, w wyznaczonym terminie, dowodów i wyjaśnień dotyczących w szczególności podstawy uprawnienia do uzyskania ochrony.  Nieco inaczej ma się rzecz w przypadku tzw. wspólnego znaku towarowego oraz wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, tutaj jest bowiem wymagana od zgłaszającego legitymacja procesowa do dokonania zgłoszenia (zob. art. 136 i 137 PrWłPrzem). W tym właśnie kontekście mówi się niekiedy w literaturze o „uprawnieniu” do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy10.  Jeżeli o przyznanie prawa ochronnego na znak towarowy ubiegają się wspólnie co najmniej dwie osoby, to stanowią one jedną stronę, a nie tyle stron, ilu jest współzgłaszających....