Abstrakt
Przy powyższych projektach pojawiają się pytania o zgodność badań z obowiązującymi przepisami o ochronie danych osobowych (RODO) i wpływu ograniczeń prawnych na zakres badań. Poszanowanie zasad prywatności jest jedną z najważniejszych zasad wynikających z przepisów Unii Europejskiej3. Stąd, pojawiają się napięcia pomiędzy dążeniem do wykorzystania danych do celów naukowych a potrzebą ochrony prywatności osób, których te dane dotyczą. Przykładowo, wskazuje się, że jedną z przeszkód w europejskich badaniach nad epidemią COVID-19 była właśnie kwestia ochrony prywatności pacjentów, a w szczególności brak jasności co do obowiązujących zasad oraz ich zróżnicowanie w zależności od kraju członkowskiego Unii Europejskiej4.
Celem niniejszego artykułu jest omówienie przepisów odnoszących się do korzystania z danych osobowych do celów badawczych, w szczególności w relacji do badań nad sztuczną inteligencją (AI) w ochronie zdrowia, odwołując się również do doświadczeń związanych z projektem Incisive. Jest to projekt badawczy, wykorzystujący fundusze Unii Europejskiej z programu Horizon 2020 w celu opracowania rozwiązań poprawiających diagnozowanie i przewidywanie rozwoju chorób nowotworowych przy pomocy AI i Big Data5. W szczególności, autorka skupi się na kwestii korzystania z danych spseudonimizowanych oraz anonimowych do celów badawczych i niektórych – wynikających z wyboru metody de-identyfikacji danych – konsekwencjach prawnych i praktycznych.