Abstrakt
1. Spis inwentarza sporządzony przez syndyka masy upadłości na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z 28.3.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze1 jest jego oświadczeniem wiedzy.2. Zaniechanie wypowiedzenia przez syndyka masy upadłości – ze skutkiem natychmiastowym – umowy leasingu, na podstawie której upadły korzysta z rzeczy, może być podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej syndyka wobec leasingobiorcy.
Wyrok SN z 18.10.2012 r., V CSK 405/11, Legalis
Stan faktyczny
Spółka A. sp. z o.o. z siedzibą w Z. – Powódka – jako finansujący, zawarła pięć umów leasingu ze spółką S. sp. z o.o. z siedzibą w W. Z uwagi na powstałe zaległości w zapłacie rat Powódka wypowiedziała wszystkie umowy, ze skutkiem na dzień doręczenia oświadczenia. Pisma wypowiadające umowę zostały w dniu 28.11.2007 r. doręczone faksem, a następnie w dniu 13.12.2007 r. przesyłką poleconą.Upadłość spółki S. sp. z o.o. z siedzibą w W. została ogłoszona w dniu 11.12.2007 r., a na syndyka spółki został wyznaczony Pozwany. Syndyk w toku sporządzania spisu inwentarza zakwalifikował ruchomości ujęte w wykazie środków trwałych upadłego, a będące przedmiotami umów leasingu, jako majątek wchodzący w skład masy upadłości.Syndyk nie uwzględnił wniosku Powódki o wyłączenie ruchomości objętych umowami leasingu, bowiem kwestionował skuteczność złożonych przez Powódkę oświadczeń o wypowiedzeniu tych umów. Również sędzia-komisarz nie uwzględnił wniosków Powódki, dopiero Sąd Rejonowy uwzględnił je częściowo, a Sąd Okręgowy, zmieniając orzeczenie Sądu Rejonowego, wyłączył z masy upadłości pozostałe przedmioty leasingu. Przedmiotowe ruchomości zostały wydane finansującemu w styczniu i lutym 2010 r. Powódka wystąpiła z powództwem o zasądzenie kwoty 301 528,80 zł z tytułu odszkodowania za szkodę w postaci utraconych korzyści, poniesioną na skutek nienależytego wykonania obowiązków przez syndyka masy upadłości spółki S. sp. z o.o. w W. Powódka oparła roszczenie na dwóch podstawach:1) bezpodstawnym włączeniu do masy upadłości przedmiotów leasingu i wadliwej ocenie skuteczności wypowiedzenia umów leasingu przez leasingodawcę oraz odmowie wydania przedmiotów leasingu, a także 2) zaniechaniu wypowiedzenia umów leasingu przez syndyka.
Sąd Apelacyjny uznał, że: „skoro syndyk ustala skład masy upadłości na podstawie wpisów w księgach upadłego i niespornych dokumentów oraz istnieje domniemanie, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości do niego należą, to wpisy w księgach upadłego są dla syndyka wiążące i nie podlegają jego ocenom. Ponieważ ruchomości objęte umowami leasingu były ujęte w księgach upadłego w wykazie środków trwałych, syndyk był zatem zobowiązany do ich ujęcia w spisie. Stwierdził także, że wątpliwości syndyka co do skuteczności wypowiedzenia umowy leasingu przez leasingodawcę po ogłoszeniu upadłości nie mogły być uznane za bezzasadne, skoro podzielił je sędzia komisarz oraz Sąd Rejonowy”2. W ocenie sądu II instancji odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków nie obejmuje sytuacji, w których syndyk działa w granicach przyznanych mu uprawnień. Ponadto Sąd Apelacyjny uznał, że po sporządzeniu spisu inwentarza syndyk nie może samodzielnie wyłączyć danego prawa lub rzeczy, ponieważ wchodzą one w skład masy upadłości i wyłączenie może nastąpić tylko w sposób określony w art. 70–74 PrUpadNapr3. W konsekwencji Sąd przyjął, że nie można zarzucić syndykowi naruszenia obowiązków, a zatem nie zostały spełnione przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej.Powódka wystąpiła ze skargą kasacyjną, w której wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi II instancji.