Monitor Prawa Handlowego
nr 2/2014
Ocena postanowienia umowy dzierżawy przyznającego dzierżawcy uprawnienie do jej przedłużenia na kolejne okresy 30-letnie w świetle normy wyrażonej w art. 695 § 1 KC
aplikant adwokacki, Zespół Prawa Spółek oraz Fuzji i Przejęć, Dentons
Abstrakt
1. Charakter imperatywny przepisu nie musi wynikać z jego brzmienia, wystarczy, że normę zakazującą będzie można ustalić w drodze interpretacji przepisów prawnych lub rozumowań inferencyjnych.
2. Jako ius cogens traktować należy nie tylko te przepisy, z których redakcji wyraźnie wynika ich bezwzględnie obowiązujący charakter, lecz także te, których treść jest wyrazem zasady moralnej, wyraża intencję ochrony porządku publicznego lub odzwierciedla istotny cel społeczno-gospodarczy.
3. Postanowienie umowy dzierżawy przyznające dzierżawcy uprawnienie do jej przedłużenia na kolejne 30-letnie okresy jest nieważne, jako mające na celu obejście zakazu zawierania dzierżawy na czas określony – dłuższy niż 30 lat (art. 695 § 1 w zw. z art. 58 § 1 i 3 KC).
Wyrok SN z 20.3.2014 r., II CSK 290/13, Biul.SN Nr 5/2014, s. 15
Stan faktyczny
Sąd Apelacyjny wyrokiem zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że utrzymał w mocy wyrok zaoczny, na podstawie którego Sąd Rejonowy stwierdził, że umowa dzierżawy zawarta między poprzednikiem prawnym powoda jako wydzierżawiającym a pozwanym jako dzierżawcą jest nieważna w części obejmującej § 3 tej umowy, w którym strony przewidziały, że „dzierżawca będzie miał możliwość dwukrotnego przedłużenia umowy dzierżawy na okresy trzydziestoletnie na warunkach opisanych w umowie. Sąd Apelacyjny uznał, że art. 695 § 1 KC, stanowiący, że dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nieoznaczony, ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Oznacza to, że przyjęte w umowie postanowienie uprawniające pozwanego do dwukrotnego przedłużenia umowy na czas oznaczony, tj. na kolejne po sobie następujące 30-letnie okresy jest nieważne, jako zmierzające do obejścia prawa (art. 58 § 1 i 3 KC). Pozwany zaskarżył przedmiotowy wyrok w drodze skargi kasacyjnej.
Argumenty z uzasadnienia
