Monitor Prawa Pracy

nr 2/2008

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w razie niezdolności pracownika do pracy z powodu choroby

Ewa Suknarowska-Drzewiecka
Autorka jest specjalistką w zakresie prawa pracy, pracownikiem Instytutu Nauk Prawnych PAN.
Abstrakt

Niewystarczające jest proste przyjęcie, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia po upływie limitów wskazanych w art. 53 § 1 pkt 1 KP. W niniejszym opracowaniu autorka wskazuje na liczne problemy występujące w związku z tym zagadnieniem w praktyce.

Przesłanki rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika

Sytuacje, w których pracodawca ma prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika, zostały wyczerpująco wymienione w art. 53 KP.

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika:

1) Jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

  • dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy (do tego okresu nie dolicza się okresu trwania tej niezdolności),
  • dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

2) nieobecność w pracy spowodowana jest koniecznością sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny – po okresie pobierania z tego tytułu zasiłku. Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez 60 dni (opieka nad dzieckiem zdrowym do lat 8 lub chorym do lat 14) albo 14 dni (opieka nad dzieckiem powyżej 14 lat lub innym członkiem rodziny).

3) usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy spowodowana jest innymi przyczynami niż wymienione w pkt 1 i trwa dłużej niż 1 miesiąc, np. odbywanie kary pozbawienia wolności. Nieobecność pracownika może wynikać z różnych przyczyn, ale musi trwać nieprzerwanie 1 miesiąc.

Limity czasowe przewidziane w art. 53 KP są okresem ochronnym usprawiedliwionej nieobecności w pracy w rozumieniu art. 41 KP1. Oznacza to, że pracodawca może rozwiązać umowę najwcześniej następnego dnia po upływie okresów ochronnych.

Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia może nastąpić:

  • przed oznaczonym terminem rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron2,
  • w okresie biegnącego już wypowiedzenia3.

W przypadku zaistnienia jednej z ww. sytuacji pracodawca nie musi rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest to jedynie jego prawo – tak samo jak w przypadku zaistnienia przyczyn uzasadniających dyscyplinarne rozwiązanie umowy o pracę4.

Choroba

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

  • dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,

Do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, krótszego niż 6 miesięcy, od którego art. 53 § 1 pkt 1 lit. a KP uzależnia możliwość rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej dłużej niż 3 miesiące, nie dolicza się okresu tej niezdolności5.

  • dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Łączny okres pobierania wynagrodzenia i zasiłku (do okresu zasiłkowego wlicza się okres pobierania wynagrodzenia za czas choroby) wynosi [...]