Monitor Prawa Pracy

nr 3/2007

Czy przekroczenie wieku emerytalnego przez pracownika może stanowić wyłączną przesłankę rozwiązania umowy o pracę?

Zbigniew Huszcz
Autor jest prawnikiem
Abstrakt

Wstęp

Jak stwierdził SN w uzasadnieniu jednego z wyroków, „według najnowszego orzecznictwa SN, którego linia się utrwala, osiągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego stanowi samodzielną przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę i nie jest przejawem dyskryminacji pracownika, który nabył prawo do emerytury1. Dalsze rozważania mogłyby zostać zamknięte takim stwierdzeniem. Orzeczenia SN w tym zakresie zapadały jednak w specyficznych stanach faktycznych i nie zawsze przesłanki, skłaniające sąd do wydania orzeczenia, mogą być interpolowane na przypadki, w których pracownik sumiennie wykonuje swoją pracę, ma do niej wystarczająco dużo sił i jasności umysłu i nie zachodzą żadne inne przesłanki zwolnienia go, poza osiągnięciem wieku emerytalnego.

Oddając szacunek autorytetowi SN, należy rozważyć, czy osiągnięcie wieku emerytalnego przez pracownika zawsze powinno stanowić przesłankę rozwiązania stosunku pracy. Wiek emerytalny stanowi wyraz powszechnej fikcji prawnej, że po osiągnięciu pewnego wieku pracownikowi brak jest już sił do wykonywania pracy. Ustalenie granicy wieku emerytalnego jest jednak wynikiem zwyczaju, tradycji i nie ma uzasadnienia prawnego. Sam system prawa zawiera w tym zakresie wyjątki, dotyczące np. samodzielnych pracowników naukowych w porównaniu z innymi pracownikami.

Umowy cywilnoprawne

Z cywilistycznego punktu widzenia usankcjonowanie osiągnięcia pewnego wieku jako jedynej przesłanki rozwiązania stosunku pracy oznacza ograniczenie osób w podeszłym wieku w zdolności do czynności prawnych. Nie jest tu nawet konieczne odwoływanie [...]