Abstrakt

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego pod przewodnictwem Profesora Marka Safjana rozpoczęła swoją działalność w maju 2024 r. Poprzednia Komisja Kodyfikacyjna została rozwiązana w grudniu 2015 r. Prawo cywilne materialne i formalne w latach 2017-2023 nie było właściwie modernizowane, a zmiany Kodeksu postępowania cywilnego oraz Kodeksu cywilnego miały charakter punktowy, nieprzemyślany, były chaotyczne, niespójne systemowo, dokonywano je poza dyskusją z ekspertami. Obecna Komisja koncentruje się na przywracaniu regulacjom kodeksowym ich właściwego kształtu oraz charakteru. Wiele uwagi poświęca reformie prawa cywilnego formalnego oraz porządkowaniu systemu prawa prywatnego materialnego w drodze modernizacji jego instytucji w ramach obecnego Kodeksu cywilnego. W ciągu niespełna roku od reaktywowania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego w pierwszej kolejności poprawiono przygotowany wcześniej w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego mający na celu zastąpienie instytucji ubezwłasnowolnienia modelem wspieranego podejmowania decyzji, zaprezentowano syntetyczny projekt ustawy o ochronie osób uczestniczących w debacie publicznej przed oczywiście bezzasadnymi roszczeniami lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi (tzw. AntySLAPP). W trybie ekspresowym przygotowano także przepisy mające usprawnić i przyspieszyć rozpatrywanie przez sądy tzw. spraw frankowych, uzupełniono uregulowania Prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego o zaległe wdrożenia prawa UE, czy wreszcie ukończono pierwszy etap reformy Kodeksu postępowania cywilnego obejmującej ok. 200 przepisów, którego celem jest przywrócenie tej kodyfikacji właściwej rangi oraz operatywności. Do końca zmierzają też prace nad modernizacją przepisów o formie testamentów. Największym wyzwaniem stojącym przed Komisją jest digitalizacja, standaryzacja oraz koncentracja postępowania cywilnego.