Monitor Prawniczy
nr 2/2025
Zaskarżenie skargą pauliańską umowy o dożywocie
DOI: 10.32027/MOP.25.2.2
Autorka jest radcą prawnym
Abstrakt
Celem zawarcia umowy o dożywocie jest zwykle zapewnienie opieki i środków utrzymania osobom starszym bądź niepełnosprawnym, które w zamian za przeniesienie własności nieruchomości uzyskują szereg zapewniających im byt świadczeń. Problematyka zaskarżenia skargą pauliańską umowy o dożywocie dotyka dwóch istotnych zagadnień. Po pierwsze, jest to potrzeba zapewnienia ochrony wierzycielom przed krzywdzącymi czynnościami prawnymi dłużnika. Przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie niewątpliwie takie pokrzywdzenie wierzyciela może wywoływać. Po drugie, obok potrzeby ochrony interesu wierzyciela można wyróżnić potrzebę ochrony interesu dożywotnika. Statystyki jednoznacznie wskazują na problem starzenia się społeczeństwa, natomiast umowa o dożywocie może spełniać funkcję alimentacyjną. Ta ostatnia okoliczność odgrywa istotną rolę w przezwyciężeniu wyzwań wywołanych zmianami struktury demograficznej.
Słowa kluczowe
umowa o dożywocie, skarga pauliańska, nieruchomość, pokrzywdzenie wierzyciela, ekwiwalentność świadczeń
Bibliografia
A. Biały [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. T. III. Zobowiązania. Część ogólna art. 353-534 pod red. M. Frasa, M. Habdas, Warszawa 2018; A. Bieranowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, pod red. J. Ciszewskiego, P. Nazaruka, Lex/el. 2023; D. Chrapoński [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, pod red. A.J. Witosza, Warszawa 2017; A. Doliwa [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. M. Załuckiego, Warszawa 2023; S. Gurgul, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2020; K. Haładyj [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. T. IIIA, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2017; P. Janda, Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2020; A. Janiak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. T. III. Zobowiązania - część ogólna, pod red. A. Kidyby, Warszawa 2014; M. Jasińska, Skarga pauliańska. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika. Komentarz do art. 527-534 KC i przepisów powiązanych (KRO, PrUp, KPC, KK), Warszawa 2018; A. Jóźwiak, Instytucje dożywocia oraz odwróconego kredytu hipotecznego w świetle ich funkcji alimentacyjnej, „Studia Iuridica Toruniensia” Nr 22/2018; B. Lackoroński, Umowa o dożywocie (art. 908-916 KC) jako jedna z umów o funkcji alimentacyjnej w praktyce sądowej, „Prawo w Działaniu” Nr 27/2017; E. Niezbecka [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. T. III. Zobowiązania - część ogólna, pod red. A. Kidyby, Warszawa 2014; J. Nowacki, Odpowiednie stosowanie przepisów prawa, PiP Nr 3/1964; M. Pyziak-Szafnicka [w:] System Prawa Prywatnego. T. 6. Prawo zobowiązań - część ogólna, pod red. A. Olejniczaka, Warszawa 2014; A. Sylwestrzak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. M. Balwickiej-Szczyrby, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022; J. Wróblewski, Przepisy odsyłające, „ZN UŁ. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1964; P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2022.
