Monitor Prawniczy
nr 12/2024
Małoletni jako niegodny dziedziczenia
DOI: 10.32027/MOP.24.12.4
Autorka jest aplikantką adwokacką w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Katowicach
Abstrakt
Niegodność dziedziczenia w polskim prawie cywilnym stosowana jest wobec spadkobierców postępujących nagannie względem spadkodawcy. Skutkiem jej wystąpienia jest traktowanie niegodnego tak, jak gdyby nie dożył otwarcia spadku, chyba że testator mu przebaczył. Z powództwem o stwierdzenie niegodności może wystąpić każdy, kto ma w tym interes - zarówno prawny, jak i majątkowy. Nie budzi większych wątpliwości stosowanie art. 928 § 1 KC wobec dorosłych spadkobierców, ponieważ mają oni pełną zdolność do czynności prawnych oraz są dojrzali emocjonalnie, co sprawia, że mogą ponosić ujemne konsekwencje swoich czynów. Kwestią wątpliwą natomiast może okazać się próba uznania za niegodnego dziedziczenia małoletniego spadkobiercy z uwagi na jego ograniczoną możliwość działania w obrocie prawnym. Ponadto małoletni dopiero z wiekiem nabierają doświadczenia oraz dojrzałości emocjonalnej. Celem artykułu jest omówienie obowiązujących przesłanek niegodności dziedziczenia, a także analiza art. 928 § 1 KC pod kątem możliwości zastosowania go względem małoletniego spadkobiercy.
Słowa kluczowe
prawo spadkowe, niegodność dziedziczenia, małoletni, spadkobierca, spadkodawca.
Bibliografia
W. Borysiak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. T. III, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2013; E. Dereń, E. Polański, Wielki słownik języka polskiego, Kraków 2008; J. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1985; J. Haberko, Uwagi de lege ferenda w związku z projektowanym rozszerzeniem przesłanek niegodności, „Rejent” Nr 7/2022; J. Haberko, R. Zawłocki, Prawnospadkowe konsekwencje popełnienia przestępstwa, RPEiS Nr 1/2014; M. Hałgas, Ukrycie testamentu jako przesłanka niegodności dziedziczenia, PS Nr 11-12/2007; P. Księżak, Zachowek w polskim prawie spadkowym, Warszawa 2012; J. Kuźmicka-Sulikowska, Popełnienie przestępstwa jako przyczyna niegodności dziedziczenia, „Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze” 2017, t. 8; E. Łapińska, Uporczywe uchylanie się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego jako przesłanka niegodności, „Transformacje Prawa Prywatnego” Nr 1/2023; M. Marcinkowski, Obiektywizacja odpowiedzialności deliktowej małoletnich we Francji i w Polsce, PiP Nr 8/1999; M. Niedośpiał, Testament. Zagadnienia ogólne testamentu w polskim prawie cywilnym, Kraków-Poznań 1993; J. Piątowski, H. Witczak, A. Kawałko [w:] System Prawa Prywatnego. T. 10, Prawo spadkowe, pod red. B. Kordasiewicza, Warszawa 2015; K. Pietrzykowski [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2023; P. Rafałowicz, O naturze przebaczenia i skuteczności przebaczenia wydziedziczonemu, „Forum Prawnicze”, Nr 5/2019; E. Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2020; R. Strugała [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, P. Machnikowskiego, Warszawa 2021; A. Sylwestrzak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022; H. Witczak, A. Kawałko [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. M. Habdas, M. Frasa, Warszawa 2021; M. Zelek [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, T. III, pod red. M. Gutowskiego, Warszawa 2022.
