Abstrakt

W niniejszym artykule autor przedstawia kilka uwag poświęconych problemowi wzmocnienia wierzytelności przy wykorzystaniu nadmiernego zabezpieczenia hipotecznego. Analizuje uprawnienie dłużnika do żądania obniżenia sumy hipoteki, które wynika z art. 68 ust. 2 zd. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Z przepisu tego wynika, że jeżeli zabezpieczenie hipoteczne jest nadmierne, właściciel obciążonej nieruchomości może żądać zmniejszenia sumy hipoteki. Uprawnienie to może być zrealizowane w drodze powództwa. Autor stawia pytanie, kiedy powstaje stan nadzabezpieczenia hipotecznego. Wskazanie jego definicji oraz określenie granic wzmocnienia wierzytelności wymaga od autora przeprowadzenia analizy prawnej, w tym przy wykorzystaniu metody językowej, systemowej, celowościowej i prawnoporównawczej. Autor stwierdza, że z jednej strony, nadzabezpieczenie hipoteczne może być bardzo atrakcyjne dla wierzyciela, gdyż niejako maksymalizuje to jego ochronę. Z drugiej strony, stworzenie nadmiernego zabezpieczenia hipotecznego może prowadzić do faktycznej, długotrwałej, nieuzasadnionej ekonomicznie zależności dłużnika od wierzyciela. Problem ten dostrzegany jest w orzecznictwie sądowym, w którym sięga się coraz częściej do zagadnień nadmiernego zabezpieczenia wierzytelności i jego skutków prawnych.