Abstrakt

Niedozwolone postanowienia umowne to konstrukcja bardzo często wykorzystywana obecnie praktyce orzeczniczej. Wydaje się konstrukcją wysoce efektywną na co wpływ ma otwarty i elastyczny charakter przesłanek ustalenia czy postanowienie umowne jest niedozwolone czy złożony mechanizm sankcyjny związany z klauzulami abuzywnymi. Jednak trudnym do przecenienia jest tu również czynnik instytucjonalny, a więc okoliczność, że kształt niedozwolonych postanowień umownych jest w istotnym stopniu formowany w orzecznictwie TSUE. Stąd też w publikacji przedstawiono najnowsze orzecznictwo TSUE dotyczące dyrektywy 93/13, jako cezurę czasową przyjmując wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 3.10.2019 r. (C-260/18). Publikacja została podzielona na dwie części. W pierwszej przedstawiono zagadnienia wstępne, zakres zastosowania dyrektywy 93/13 oraz przesłanki stwierdzenia niedozwolonego charakteru postanowienia umownego. Natomiast w drugiej przedstawiono skutki niedozwolonego charakteru postanowień umownych (brak związania niedozwolonym postanowieniem umownym i ewentualna nieważność umowy, skutek restytucyjny, zakaz zmiany albo uzupełnienia niedozwolonego postanowienia umownego, skutki procesowe), przesłanki wyłączenia ochrony wynikającej z dyrektywy 93/13 oraz przedawnienie roszczeń z dyrektywy 93/13.