Abstrakt

16.12.2021 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku skierował do Sądu Najwyższego następujące zagadnienie prawne (III CZP 85/21): „1. czy umowa kredytu ma charakter umowy wzajemnej w świetle regulacji art. 497 KC w zw. z art. 496 KC? w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze: 2. czy skuteczny będzie zarzut zatrzymania złożony przez pełnomocnika procesowego strony w piśmie procesowym doręczonym pełnomocnikowi drugiej strony jeżeli obaj pełnomocnicy korzystają z zakresu umocowania objętego zakresem wskazanym w dyspozycji art. 91 KPC? oraz 3. czy skuteczne będzie złożenie zarzutu zatrzymania jako zarzutu ewentualnego, tj. na wypadek stwierdzenia nieważności umowy?” Zagadnienie charakteru prawnego umowy kredytu, a także uprawnień stron umowy kredytowej – było już przedmiotem zagadnień prawnych rozstrzyganych przez Sąd Najwyższy. Pomimo jednak wyraźnego przypisania przez Sąd umowie kredytu charakteru umowy wzajemnej, w doktrynie i orzecznictwie głos aprobujący takie stanowisko jest w zdecydowanej mniejszości, a banki komercyjne udzielające kredytów (zwłaszcza „frankowych”)– korzystają z możliwości jakie otworzył im Sąd Najwyższy, wykorzystując coraz to nowsze metody działań. Banki, świadome coraz większej liczby wyroków wydawanych na korzyść kredytobiorców, w celu minimalizowania straty – zgłaszają zarzuty zatrzymania, często także w formie zarzutu ewentualnego. Takie działania stawiają kredytobiorców, w wyjątkowo niekorzystnej sytuacji w procesie sądowym, który przez odpowiednią strategie procesową banków może ulec znacznemu wydłużeniu i narazić kredytobiorców na znaczące straty. W publikacji przeprowadzono analizę dotychczasowego stanowiska Sądu Najwyższego w zakresie charakteru prawnego umowy kredytu wraz z oceną argumentacji przypisującej umowie kredytu statusu umowy wzajemnej. W publikacji przeprowadzona została również analiza stanowiska Sądu Najwyższego w zakresie dopuszczalności stosowania zarzutu zatrzymania w sporach dotyczących kredytów waloryzowanych w oparciu o kurs franka szwajcarskiego. W publikacji przeprowadzono również ocenę możliwych do podjęcia przez Sąd Najwyższy rozstrzygnięć w przedmiocie omawianego zagadnienia prawnego, wraz z oceną ich celowości.