Abstrakt

Celem niniejszej publikacji jest przede wszystkim skoncentrowanie uwagi na pewnych najważniejszych kwestiach formalnych oraz merytorycznych wniosku składanego na podstawie art. 46 KK, które pozytywnie wyróżniają go od drogi dochodzenia roszczeń majątkowych wynikających z popełnionego przestępstwa poprzez wniesienie pozwu cywilnego, a tym samym ukazanie „przewagi” takiego wniosku względem niego. Złożenie takiego wniosku zapewnia pokrzywdzonemu (oraz innym uprawnionym podmiotom) często większe poczucie pewności uzyskania stosownej rekompensaty, nawet jeśli miałaby być ona tylko częściowa. Sąd jest bowiem zobowiązany do tego, aby w takim przypadku, w sytuacji skazania sprawcy, orzec obowiązek naprawienia szkody w całości lub w części, zadośćuczynienie za doznaną krzywdę albo „zamiast” nich może on zasądzić odpowiednią nawiązkę (art. 46 KK). Niewątpliwie zaletą dochodzenia cywilnoprawnych roszczeń w toku procesu karnego jest to, że dzięki temu pokrzywdzony ma zapewnioną możliwość łatwiejszego oraz szybszego uzyskania kompensacji wyrządzonej szkody, a jednocześnie sąd w ramach jednego postępowania orzeka o cywilnych oraz karnych skutkach popełnionego przez sprawcę przestępstwa. Można jednoznacznie stwierdzić, że taki wniosek ma zdecydowanie bardziej „odformalizowany” charakter, niż pozew cywilny. Nie podlega on opłacie, w przeciwieństwie do pozwu. Pokrzywdzony nie ponosi żadnych konsekwencji jego oddalenia, w przeciwieństwie do kosztów postępowania, które musiałby zapłacić w przypadku oddalenia powództwa cywilnego. Złożenie takiego wniosku zrzuca z pokrzywdzonego w dużym stopniu ciężar wykazywania swoich twierdzeń co do wysokości wyrządzonej szkody lub krzywdy, który „spada” na sąd orzekający w sprawie karnej. Jednak zasądzenie takiego obowiązku nie zamyka pokrzywdzonemu ewentualnej drogi do „dodatkowego” procesu cywilnego, ponieważ może on dochodzić niezaspokojonych roszczeń w jego toku, gdy zasądzone przez sąd karny odszkodowanie lub zadośćuczynienie albo nawiązka nie pokrywają całej wyrządzonej szkody lub krzywdy.