Abstrakt
Streszczenie:
Postanowienia umowy ubezpieczenia oraz ogólnych warunków ubezpieczenia w odniesieniu do zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela Na podstawie postanowień umowy ubezpieczenia oraz OWU kształtuje się zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela, mający szczególne znaczenie w sytuacji dochodzenia należności odszkodowawczych. W niniejszym artykule określono najważniejsze aspekty związane z konstruowaniem umowy ubezpieczenia, przy szczególnym uwzględnieniu OWU. Postanowienia zawarte w OWU powinny zawierać ustawowo określone elementy, które dodatkowo muszą być konstruowane w sposób jasny i zrozumiały dla odbiorcy, albowiem wszelkie niejasności są interpretowane na korzyść ubezpieczonego. Dochodząc zatem roszczeń w związku z zawartą umową ubezpieczony powinien mieć na względzie postanowienia ujęte w umowie oraz w OWU, gdyż to one określają zakres ochrony ubezpieczeniowej. Słowa kluczowe: umowa ubezpieczenia, ogólne warunki ubezpieczenia, ochrona ubezpieczeniowa; prawa i obowiązki stron; wykładnia zapisów umowyProvisions of insurance agreement and general terms and conditions of insurance in relation to insurer’s liability for damages The liability of the insurer is shaped on the basis of the provisions of the insurance agreement and the general terms and conditions of insurance, which is particularly important in the situation of claiming damages. The article outlines the most important aspects of the construction of an insurance contract, with special consideration for the general terms and conditions of insurance. The provisions of the general terms and conditions of insurance should comprise statutorily defined elements, which additionally have to be constructed in a clear and comprehensible way for the recipient, since any ambiguities are interpreted in favour of the insured. Therefore, when asserting claims in connection with the concluded agreement, the insured should take into account the provisions included in the contract and in the general terms and conditions of insurance as they define the extent of insurance coverage. Key words: insurance contract, general terms and conditions of insurance, insurance cover; rights and obligations of the parties, interpretation of contractual provisions
Przepisy odnoszące się do umowy ubezpieczenia uregulowane zostały w szczególności na gruncie Kodeksu cywilnego, gdzie określono podstawowe aspekty dotyczące kwestii ubezpieczeń majątkowych, a także ubezpieczeń osobowych, ponadto w ustawie z 11.9.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej1 określono przepisy dotyczące ogólnych warunków ubezpieczenia, które stanowią załącznik do umowy ubezpieczenia. Celem niniejszego opracowania jest określenie zasadniczych regulacji, które powinny zostać ujęte przy konstruowaniu umowy ubezpieczenia, przy szczególnym uwzględnieniu postanowień zawartych w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Określony zostanie także wpływ postanowień umowy ubezpieczenia oraz OWU na zakres odpowiedzialności odszkodowawczej.
Umowa ubezpieczenia jest niewątpliwie jedną z powszechnych umów, które zawierane są na gruncie prawa cywilnego, a także prawa ubezpieczeniowego. Jest to szczególna regulacja, która dotyczy prawie każdego aspektu naszego życia, wobec czego uwzględniona zostanie także tematyka obejmująca dochodzenie roszczeń wynikających z umowy ubezpieczenia, w związku z powstałym wypadkiem ubezpieczeniowym, w odniesieniu do zapisów umowy, której załącznikiem są OWU. Należy podkreślić, że ogólne warunki ubezpieczenia w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia mienia, bądź też umowy ubezpieczenia osobowego mają szczególne znaczenie w odniesieniu do zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela, albowiem w przypadku powstania wypadku objętego ochroną ubezpieczeniową, to właśnie tam określony jest sposób ustalenia zakresu, oraz wysokości należnego świadczenia. Ponadto zaprezentowane zostanie także stanowisko judykatury w zakresie dochodzenia należności wskutek powstałego zdarzenia wywołującego szkodę. Uwzględnione w tym zakresie będzie przede wszystkim stanowisko orzecznictwa w odniesieniu do sumy ubezpieczenia, a także do stałej wartości przedmiotu ubezpieczenia. Celem niniejszego opracowania jest także uwzględnienie istoty OWU, co stanowi jeden z najważniejszych załączników do umowy ubezpieczenia, który określa zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela, a w konsekwencji kształtuje możliwość dochodzenia przez ubezpieczonego świadczenia, stąd tak ważne jest, aby w sposób prawidłowy zostały one skonstruowane.