Monitor Prawniczy

nr 9/2021

Uwzględnianie przedawnienia z urzędu w postępowaniu cywilnym (w kontekście dochodzenia roszczeń odsetkowych)

DOI: 10.32027/MOP.21.9.2
Michał Wojewoda
Autor jest Kierownikiem Zakładu Międzynarodowego Obrotu Cywilnego w Katedrze Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego; ORCID: 0000-0002-5997-8148
Marcin Kostwiński
Autor jest adiunktem w Katedrze Postępowania Cywilnego I, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz adwokatem; ORCID: 0000-0002-0979-9707.
Abstrakt

W ramach przygotowanego opracowania Autorzy zajmują się wybranymi zagadnieniami dotyczącymi uwzględniania z urzędu przedawnienia roszczeń w postępowaniu cywilnym, w przypadkach przewidzianych przepisami KC i KPC, znowelizowanymi w latach 2018–2019. W postępowaniu rozpoznawczym dotyczy to roszczeń kierowanych przeciwko konsumentom, podczas gdy w postępowaniu egzekucyjnym, w tym w postępowaniu klauzulowym, odnosi się już do wszystkich sfer obrotu cywilnego. Choć analizowane przepisy wprowadzone niedawnymi nowelizacjami mają znaczenie uniwersalne i z pewnością nie ograniczają się tylko do przedawnienia odsetek, to jednak właśnie ta grupa roszczeń ma szczególne znaczenie praktyczne. Może ona służyć jako tło i punkt odniesienia dla rozważań prowadzonych w całym opracowaniu. Pokazując znaczenie wprowadzonych unormowań, autorzy oceniają je krytycznie. Z punktu widzenia prawa materialnego uwzględnianie przedawnienia z urzędu narusza jednolitą konstrukcję przedawnienia działającego na zarzut dłużnika. Natomiast w ujęciu procesowym osłabiona zostaje zasada kontradyktoryjności postępowania. Ponadto w postępowaniu egzekucyjnym dochodzi do nieusprawiedliwionego rozszerzenia kognicji sądu klauzulowego oraz kompetencji organu egzekucyjnego, badających z urzędu upływ terminu przedawnienia.