Abstrakt

Praktyka wskazuje, że omówione w publikacji koncepcje odpowiedzialności karnej za wypadki drogowe, tj. obiektywnego przypisania skutku, rozszerzonej odpowiedzialności, obojętności woli, świadomej nieumyślności, oceny przyczynienia nie powinny być traktowane jako uniwersalne wskazówki dla organów postępowania karnego. Mogą one znaleźć zastosowanie przy zdarzeniach typowych o łatwo rozpoznawalnych stronach przedmiotowych. Nie mogą jednak pomijać strony podmiotowej, w tym zwłaszcza zamiaru i świadomości, przewidywalności zachowań innych uczestników ruchu, jak też osób z tym ruchem związanych, choćby pośrednio. Można stwierdzić, że bezkrytyczne przyjmowanie określonej konstrukcji odpowiedzialności stwarza pokusę do subiektywnego jej zastosowania z pominięciem rozważenia, czy wytypowany sprawca mógł i powinien był przewidzieć skutki swojego postępowania, konieczności zareagowania na nieprzewidywalne zachowania innych uczestników ruchu, jak też posiadał dość czasu na wykonanie racjonalnych manewrów obronnych bądź przewidzenia i godzenia się na skutek, na który wpływały czynniki zupełnie od niego niezależne. Stąd postulat, jak też założenie naukowe autora publikacji, aby omówione koncepcje odpowiedzialności karnej za wypadki drogowe były traktowane wyłącznie jako możliwe do zastosowania, przy uwzględnieniu racjonalnej zasady zdrowego rozsądku uwzględniającej ogromną specyfikę przestępstw drogowych, a w tym przede wszystkim wypadków, zdarzeń zupełnie nieprzewidywalnych, których przyczyny wielokrotnie bywają bardzo złożone. Autor podkreśla, że swoje rozważania oparł na analizie jurydycznej, dogmatycznej, jak też badaniach własnych, które wykorzystał opisując w artykule konkretne przykłady spraw.