Monitor Prawniczy

nr 9/2020

Naruszenie dóbr osobistych w utworze artystycznym

DOI: 10.32027/MOP.20.9.6
Monika Serek
Autorka jest adwokatem oraz doktorantką w Katedrze Prawa Własności Intelektualnej WPiA Uniwersytetu Jagiellońskiego; ORCID: 0000-0003-2390-9922.
Abstrakt

Niniejsza glosa dotyczy wyroku SN z 28.3.2018 r., w którym poruszono wiele zagadnień mających istotne znaczenie praktyczne przy rozstrzyganiu sporów o ochronę dóbr osobistych. W glosie wskazano przede wszystkim, że wąski krąg osób, którzy zidentyfikowali bohaterów utworu literackiego z osobami poszkodowanymi, może wpływać na zakres przysługujących poszkodowanym środków ochronnych przewidzianych w art. 24 KC, zarówno o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym. Ponadto, w opracowaniu poruszono kwestię tego, czy twórca w utworze literackim może „używać” dzieła literackiego do obrażania, znieważania ludzi, naruszania ich prawa do prywatności i intymności, powołując się na korzystanie z przysługującej twórcy wolności artystycznej. W ocenie Autora, odpowiedzialność twórcy dzieła literackiego na gruncie przepisów o ochronie dóbr osobistych może wchodzić w grę jedynie w przypadku znieważenia lub obrażenia konkretnej osoby; ochronie prawnej w drodze powództwa cywilnego nie podlegają bowiem wartości ogólne, lecz dobra osobiste. W glosie ustosunkowano się również do możliwości orzeczenia w prawomocnym wyroku o zakazie publikacji kolejnego wydania utworu literackiego zawierającego treści, w odniesieniu do których stwierdzono naruszenie dóbr osobistych.