Abstrakt

Rozwiązania legislacyjne w zakresie kosztów egzekucji komorniczej wprowadzone w 2019 r. zagrażają prawidłowemu funkcjonowaniu rynku windykacji masowych wierzytelności niskonominałowych. W myśl tych rozwiązań, bezskuteczność egzekucji stwierdzona przez komornika prowadzi do obciążenia wierzyciela będącego firmą windykacyjną opłatą ryczałtową. Opłata ta pobierana jest od każdej jednostkowej nieegzekwowalnej wierzytelności, co w przypadku zarządzania przez firmy windykacyjne pakietami wierzytelności niskonominałowych składających się przynajmniej z dziesiątek tysięcy jednostkowych wierzytelności generuje istotne ryzyko poniesienia niezwykle wysokich kosztów. W szczególności nabywając na rynku wtórnym pakiety wierzytelności trudno egzekwowalnych od instytucji finansowych i operatorów usług masowych firma windykacyjna nie jest w stanie oszacować z góry, jaki odsetek nabytego pakietu wierzytelności okaże się w przyszłości nieściągalny zdaniem komornika. W artykule wykazano, że wprowadzone do ustawodawstwa przepisy naruszają szereg zasad konstytucyjnych, a funkcjonowanie takich rozwiązań legislacyjnych w obrocie prawnym zagraża poważnie działalności sektora zarządzania i windykowania niskonominałowych wierzytelności masowych, a tym samym wpłynie w istotnie negatywny sposób na prawidłowe funkcjonowanie całego sektora finansowego, w tym w szczególności utrudni w sposób znaczący dostępność kredytu konsumpcyjnego dla mniej zamożnych klientów. Wprowadzone rozwiązania są także aksjologicznie wadliwe. Jest to bowiem ustawodawcza zachęta do niespłacania drobnych długów oraz zachęta dla komorników obsługujących firmy windykacyjne aby zaniechiwali aktywności w celu odzyskania drobnych wierzytelności, gdyż przemnożenie jednostkowej kwoty opłaty ryczałtowej pobieranej od firmy windykacyjnej przez masę jednostkowych wierzytelności, które komornik otrzymuje od firmy windykacyjnej do egzekucji, daje w rezultacie znaczącą kwotę sumarycznej opłaty pobieranej w istocie rzeczy za zaniechanie aktywnej egzekucji. Ponadto opłata ta stanowi niepodatkową należność budżetową o charakterze publicznoprawnym. Mamy zatem do czynienia z konstrukcją prawną daniny publicznej nakładanej na wierzyciela będącego firmą windykacyjną z tego tytułu, że komornik okazał się nieskuteczny w swych działaniach egzekucyjnych. Tak skonstruowana legislacja jest nie do pogodzenia ze standardami konstytucyjnymi obowiązującymi w państwie prawa.