Monitor Prawniczy

nr 12/2020

Nowe technologie w sądach na przykładzie wideokonferencji i składania pism procesowych i doręczeń elektronicznych w dobie pandemii COVID-19

DOI: 10.32027/MOP.20.12.3
Jacek Gołaczyński
Autor jest Kierownikiem Centrum Badań, Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzią Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, autorem wielu publikacji z zakresu postępowania cywilnego, zwłaszcza jego informatyzacji. ORCID: 0000-0002-3295-7099.
Anna Zalesińska
Autorka jest adiunktem w Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, radcą prawnym w OIRP we Wrocławiu, autorką wielu publikacji z zakresu informatyzacji postepowania cywilnego. ORCID: 0000-0001-9774-1566.
Abstrakt

W wyniku przyjęcia ustawy z 14.5.2020 r. o zmianie niektórych ustaw z zakresu działań ochronnych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, ustawodawca postanowił umożliwić szeroką możliwość uczestniczenia w rozprawie za pośrednictwem wideokonferencji. Zostało to uwzględnione w autopoprawce do rządowego projektu ustawy zmieniającej niektóre ustawy w zakresie środków ochronnych z powodu rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 (druk nr 344A). Zgodnie z art. 15zzs1 w okresie zagrożenia epidemią lub stanie epidemii ogłoszonym z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od ostatniego odwołania, w sprawach rozpatrywanych zgodnie z przepisami ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, rozprawa lub sesja otwarta jest przeprowadzana przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających prowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przesyłaniem obrazu i dźwięku, z tym wyjątkiem, że osoby biorące w nich udział nie muszą przebywać w budynku sądu, chyba że prowadzą rozprawę lub rozprawę publiczną bez korzystania z powyższych urządzeń i nie powoduje to nadmiernego zagrożenia zdrowia osób w nim uczestniczących. Ponadto, zgodnie z pkt 3 wyżej wymienionego artykułu, jeżeli ze względu na szczególne okoliczności tak zarządzi prezes sądu, członkowie składu, z wyjątkiem przewodniczącego i sekretarza sprawy, mogą uczestniczyć w posiedzeniu za pomocą środków elektronicznej komunikacji, z wyjątkiem spotkania, na którym rozprawa się kończy. Bardzo ważne jest tutaj, aby zmieniono dotychczasowe rozumienie odmiejscowionej rozprawy, co do tej pory wymagało obecności jej uczestników w budynku sądu. Zgodnie z art. 15zzs1, uczestnik posiedzenia nie musi być w sądzie i może uczestniczyć w spotkaniu zdalnie z prywatnego komputera.Niestety ustawodawca nie skorzystał z możliwości wprowadzenia komunikacji elektronicznej do sądów powszechnych podczas pandemii COVID-19, aby zapewnić większe bezpieczeństwo stronom i ich pełnomocnikom oraz pracownikom sądów, umożliwiając zarówno składanie pism procesowych, jak i doręczanie pism sądowych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych. Takie pominięcie może być tym bardziej zaskakujące, że już istniejące środki techniczne wskazane w doktrynie i przez praktyków pozwalają na taką komunikację między stronami a sądem. Ponadto otoczenie prawne zgadza się co do potrzeby wprowadzenia takich rozwiązań.