Abstrakt

Artykuł podejmuje problem stosowania dużej klauzuli rebus sic stantibus, wyrażonej w art. 357¹ KC, w związku z wprowadzeniem przez Ministra Zdrowia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej najpierw stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie stanu epidemii wirusa SARS-CoV-2. Autorzy analizują w jakich okolicznościach możliwe jest zwrócenie się do sądu z żądaniem oznaczenia sposobu wykonania zobowiązania, zmiany wysokości świadczenia, czy orzeczenia o rozwiązaniu umowy, przy uwzględnieniu obecnych warunków społecznych i gospodarczych. W artykule zaprezentowano pogląd, że przejściowe problemy finansowe uczestników obrotu nie są samodzielnie objęte hipotezą art. 357¹ KC, natomiast instytucja uregulowana w tym przepisie może – przy spełnieniu dodatkowych przesłanek – doprowadzić do ingerencji sądów w zobowiązania niepieniężne. W opracowaniu zwrócono uwagę na problem stosowania art. 357¹ KC w czasie oraz wyrażono pogląd, że w obecnych warunkach klauzula rebus sic stantibus nie jest efektywnym środkiem ochrony uczestników obrotu, których sytuacja faktyczna i prawna uległa wskutek epidemii znaczącemu pogorszeniu.