Abstrakt

W jednym z poprzednich numerów „Monitora Prawniczego” została zaprezentowana regulacja zawarta w art. 39 KC, któremu nowela z 9.11.2018 r. nadała nową treść. Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisu, w określonych przypadkach nieprawidłowej reprezentacji osób prawnych możliwa jest konwalidacja wadliwie dokonanej czynności prawnej. Istotą nowelizacji, która weszła w życie 1.3.2019 r., było wprowadzenie sankcji bezskuteczności zawieszonej, która znajduje zastosowanie, gdy „zawierający umowę jako organ osoby prawnej nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres” (art. 39 § 1 KC). Przyjmując nowe rozwiązanie, ustawodawca uwzględnił efekty kreatywnego orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych, które od dłuższego czasu stosowały powołaną sankcję w licznych sprawach dotyczących wadliwej reprezentacji osób prawnych, powołując się na analogię do instytucji rzekomego pełnomocnika (art. 103–104 KC).
Zastrzeżenia budzi jednak nieprecyzyjne określenie przez ustawodawcę kręgu przypadków, w których zgodnie z art. 39 KC możliwa jest konwalidacja (potwierdzenie) wadliwie dokonanej czynności. Wątpliwości dotyczą w szczególności tych sytuacji, w których doszło do naruszenia zasad reprezentacji łącznej osób prawnych. Przeprowadzona w dalszej części artykułu analiza wskazanego typu nieprawidłowości, dokonana w świetle sformułowania zawartego w art. 39 KC, nakazuje postawić tezę, że nie powinno się tu stosować procedury potwierdzenia. W takim przypadku – zdaniem autora – w grę wchodzi inna droga naprawienia (a właściwie uzupełnienia) braków reprezentacji, która lepiej odpowiada istocie sygnalizowanej wadliwości, a jednocześnie pozwala odpowiednio wyważyć interesy stron.