Abstrakt

Koncepcja służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu oraz wszelkie wiążące się z nią zagadnienia prawne, w tym w szczególności dotyczące różnych trybów jej nabywania, ukazują jak trudno jest za pomocą ustaw – aktów generalnych i abstrakcyjnych – przekształcać stosunki własnościowe zwłaszcza w takiej skali, w jakiej miało to miejsce na przełomie lat 80. i 90. XX w. w Polsce. Skala tych zmian powodowała, że wiele kwestii istotnych nie tylko z punktu widzenia prywatnych właścicieli, lecz również państwowych podmiotów odgrywających ważną rolę w niektórych sektorach gospodarki, zostało niezauważonych i nieuregulowanych. Na niedostatki regulacji merytorycznej nałożył się dodatkowo częsty brak odpowiednich regulacji z zakresu prawa prywatnego międzyczasowego. W kontekście tematu niniejszych rozważań jako przykład dotkliwego braku regulacji intertemporalnej może posłużyć ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z 30.5.2008 r., w wyniku której wprowadzono do KC przepisy o służebności przesyłu (art. 305¹ –305⁴ KC). Dopuszczalność ustanowienia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu w stanie prawnym poprzedzającym wejście w życie ZmKCU budziła rozbieżności w doktrynie. Liczne wątpliwości pojawiały się w praktyce i były wielokrotnie rozstrzygane przez SN w kwestii dopuszczalności nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu.