Abstrakt

Organ administracji publicznej powinien dążyć do ustalenia prawdy materialnej w postępowaniu administracyjnym wykorzystując do tego wszelkie możliwe środki dowodowe – zarówno środki uregulowane, jak i nieuregulowane bezpośrednio w przepisach ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Jednym ze środków dowodowych nieznajdujących normatywnego odzwierciedlenia w przepisach KPA jest opinia instytutu naukowego lub instytutu naukowo-badawczego sporządzana w sytuacji, gdy w sprawie administracyjnej wymagane są wiadomości specjalne (fachowe) wykraczające poza przeciętną wiedzę organu. Wydaje się, że ze względu na dynamiczny postęp techniczny oraz technologiczny, a także na coraz bardziej obszerne, szerokie przedmiotowo regulacje prawa administracyjnego, znaczenie opinii instytutów w postępowaniu dowodowym – jako podmiotów wyspecjalizowanych w określonych dziedzinach wiedzy – będzie stopniowo wzrastało. Dlatego też w obliczu braku stosownych regulacji w materii ogólnego postępowania administracyjnego, konieczne wydaje się omówienie podstawowych aspektów opinii instytutów naukowych jako nienazwanych środków dowodowych oraz identyfikacja związanych z nimi newralgicznych zagadnień pojawiających się w praktyce stosowania prawa administracyjnego. Mając na uwadze powyższe, w tekście – opierając się na aktualnym orzecznictwie sądów administracyjnych – przeprowadzono analizę relacji opinii instytutu naukowego (naukowo-badawczego) do opinii biegłego, zbudowano katalog elementów konstrukcyjnych tego rodzaju opinii, a także ukazano opinię instytutu w kontekście zasady swobodnej oceny dowodów oraz bezstronności postępowania. Ponadto opracowanie porusza problematykę uprawnień procesowych strony wobec opinii sporządzanych przez instytuty naukowe oraz instytuty naukowo-badawcze.