Abstrakt

W poprzednich częściach niniejszego artykułu wskazano, że zarówno przesłanka wypłaty zaliczki dywidendowej (tj. wykazywanie przez zatwierdzone sprawozdanie finansowe zysku), jak też zasady ustalania jej maksymalnej kwoty (określone w art. 195 § 1 zd. 2 KSH), nie odzwierciedlają realiów finansowych i bieżącej sytuacji spółki (wynik finansowy za ubiegły rok obrotowy ma się nijak do wyniku za obecny rok obrotowy, zaś art. 195 § 1 zd. 2 KSH, ze względu na nieskorelowanie z przepisami ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości, generuje pole do gigantycznych nadużyć, np. możliwość sterowania zyskiem osiągniętym od początku bieżącego roku obrotowego, kreowania zysku poprzez buy-back udziałów własnych itp.).
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza decyzji zarządu o wypłacie zaliczki dywidendowej, a w szczególności przesłanki merytoryczne, którymi powinien kierować się zarząd podejmując ww. decyzję. Prawidłowe określenie przesłanek, umożliwiających wypłatę zaliczki, pozwoli na, przynajmniej częściowe, skorygowanie błędów konstrukcyjnych zawartych art. 195 § 1 KSH. W mojej ocenie, kluczowym elementem decyzji zarządu o wypłacie zaliczki powinna być rzetelna prognoza co do wyniku finansowego netto spółki za dany rok obrotowy (a tym samym kwoty do podziału w ramach dywidendy – art. 192 KSH). Jednocześnie podstawą do odpowiedzialności zarządu za wypłacenie nadmiernej zaliczki powinno być przede wszystkim niedołożenie należytej staranności (diligentii) przy sporządzaniu ww. prognozy co do wyniku finansowego. Rozwiązanie to, niezależnie od korygowania błędnych założeń art. 195 § 1 KSH, minimalizować będzie ryzyko sytuacji, w której kwota wypłaconych zaliczek będzie wyższa niż faktyczna kwota dywidendy do podziału.
Zważywszy, że niniejszy artykuł stanowi ostatni poświęcony zaliczce dywidendowej, zawierał on będzie także podsumowanie ogółu dokonanych ustaleń, a także postulaty de lege ferenda.