Abstrakt

Pierwsze międzynarodowe akty prawne regulujące obowiązek alimentacyjny pojawiły się już w latach 60. Za filar międzynarodowego prawa alimentacyjnego uznaje się Konwencję ONZ z Nowego Jorku z 20.6.1956 r. o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą. O tym, jaką dany akt odegrał rolę w transgranicznym prawie alimentacyjnym, świadczy odwoływanie się przez autorów kolejnych aktów prawa międzynarodowego do rozwiązań zawartych w samej konwencji, jak również to, że był to akt międzynarodowy zrzeszający największą liczbę sygnatariuszy.
Ciągłe migracje społeczeństw, w tym zawieranie małżeństw przez obywateli różnych państw, wymusiły na krajowym, jak i międzynarodowym ustawodawcy, kreowanie rozwiązań prawnych zmierzających do jak najlepszego zabezpieczenia interesu stron stosunku alimentacyjnego. Obecnie za najważniejsze akty prawa międzynarodowego regulujące prawa i obowiązki stron tego stosunku należy uznać rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z 18.12.2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych oraz Konwencję haską z 23.11.2007 r. o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny, która zastąpiła Konwencję nowojorską. Pierwszy z wymienionych ma zasięg rozciągający się jedynie na państwa Unii Europejskiej, natomiast drugi odnosi się do państw stron konwencji, których to ciągle przybywa.
Praktyka stosowania międzynarodowych norm prawnych pokazuje, że głównym problemem związanym z pozytywnym zakończeniem sprawy z zakresu alimentacji jest brak dochodów i majątku dłużnika oraz aktualnego adresu jego zamieszkania.
Doświadczenie zdobyte w czasie stosowania aktów prawa międzynarodowego pokazuje, że najmniejsze szanse powodzenia wniosku jest na terenie państw, w których przeważa społeczność wyznania islamskiego, jak również w odległych od centralnej części starego kontynentu państwach świata. Sąd Okręgowy w Krakowie, dzieląc się swoimi doświadczeniami w stosowaniu prawa międzynarodowego wskazał, że małe szanse na powodzenie mają wnioski wysyłane do Sri Lanki oraz Algierii, ale problemy z egzekucją alimentów są również z krajami takimi jak: Grecja, Włochy, Francja, gdzie postępowanie toczy się długo lub z niedostrzegalnymi efektami.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie współpracy państw Unii Europejskiej przy realizacji obowiązku alimentacyjnego na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec oraz Rzeczpospolitej Polskiej.