Abstrakt

Ustawa z 22.11.2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób wprowadza możliwość zastosowania środków prowadzących do ograniczenia lub pozbawienia wolności wobec osób kończących odbywanie kary pozbawienia wolności. O ich stosowaniu sąd orzeka w postępowaniu wszczętym z wniosku dyrektora zakładu karnego o uznanie określonej osoby za stwarzającą zagrożenie, a w razie uwzględnienia tego wniosku, sąd stosuje wobec osoby nim objętej jeden z dwóch środków: nadzór prewencyjny lub umieszczenie w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym. Wybierając między jednym ze środków, sąd ocenia prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej, zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 10 lat. Przyjęte rozwiązania od samego początku budzą poważne wątpliwości. Rozstrzygając o konstytucyjności PostZabPsychU, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23.11.2016 r. uznał, że stanowi ona próbę zrównoważenia kolidujących ze sobą wartości konstytucyjnych: wolności osobistej osób uznawanych za stwarzające zagrożenie dla społeczeństwa oraz życia, zdrowia i wolności ich potencjalnych ofiar. Celem umieszczenia w Ośrodku jest, jak przyjmuje orzecznictwo, ochrona społeczeństwa przed osobą stanowiącą zagrożenie, czemu służyć ma również zindywidualizowana terapia.