Abstrakt

Ustawą nowelizującą Kodeks karny i Kodeks postępowania karnego, która weszła w życie 27.4.2017 r., wprowadzono do polskiego systemu prawa karnego nowe instytucje określane zbiorczym mianem konfiskaty rozszerzonej. W istocie zmiana ta polegała na rozszerzeniu przesłanek orzekania przepadku mienia pochodzącego z przestępstwa bądź też służącego do jego popełnienia. Według deklaracji twórców projektu nowelizacji wprowadzone zmiany miały służyć transpozycji przyjętej 3.4.2014 r. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/42/UE określającej minimalne zasady dotyczące zabezpieczania mienia w celu ewentualnej późniejszej konfiskaty oraz zasady dotyczące konfiskaty mienia w sprawach karnych. Dyrektywa, oprócz konfiskaty zwykłej, a więc przepadku narzędzi lub korzyści płynących z przestępstwa, przewiduje także konfiskatę bez wyroku skazującego, konfiskatę rozszerzoną (tj. opartą na domniemaniu pochodzenia mienia z działalności przestępczej) oraz konfiskatę orzekaną wobec osób trzecich, zaś nowo wprowadzone lub zmodyfikowane art. 44a, 45 i 45a KK mają stanowić ich normatywne urzeczywistnienie w prawie krajowym. Opublikowane dotychczas opracowania poświęcone konfiskacie rozszerzonej koncentrowały się przede wszystkim wokół zagadnień prawnomaterialnych. Karnoprocesowe aspekty nowej regulacji nie doczekały się opracowania, stąd też niniejszy artykuł ma za zadanie przybliżyć najważniejsze zmiany w zakresie procedury karnej, a także zwrócić uwagę na związane z nimi kontrowersje.