Monitor Prawniczy
nr 18/2018
Inne zakłócenie czynności psychicznych jako pojęcie z art. 31 § 1 KK
DOI: 10.32027/MOP.18.18.2
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Karnego WPiA UJ.
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest opis i funkcjonowanie w porządku prawnym instytucji niepoczytalności i poczytalności ograniczonej w kontekście przesłanki innego zakłócenia czynności psychicznych jako ich podstawy (art. 31 § 1 in medio i § 2 KK).Jednym z elementów struktury przestępstwa jest możliwość przypisania winy sprawcy czynu zabronionego. Może to nastąpić jedynie wówczas, gdy sprawca jest do jej przypisania zdatny. Stąd wniosek, że poczytalność stanowi podstawę winy, a ograniczona poczytalność, bez względu na jej stopień, ma istotne znaczenie dla określenia rozmiaru winy. Wśród przyczyn mogących powodować niepoczytalność lub poczytalność ograniczoną art. 31 § 1 KK wymienia m.in. czynnik w postaci innego zakłócenia czynności psychicznych. Poprzez historyczną analizę aktów prawnych w artykule dokonano określenia granic odpowiedzialności karnej osób zaburzonych psychicznie oraz opisu procesu zmian w tym obszarze. Wskazano też na źródła innych zakłóceń czynności psychicznych w rozumieniu prawnokarnym – ich podłoże patologiczne oraz fizjologiczne, zaburzenia osobowości, tzw. stany normalne i zjawisko afektu.Dziedziny nauki zajmujące się zdrowiem psychicznym człowieka stanowić mogą ważny czynnik prawotwórczy. Prowadzi to do wniosku, że współpraca przedstawicieli nauk medycznych i prawnych pozwala efektywnie realizować funkcje prawa karnego, przede wszystkim zaś funkcję gwarancyjną.
Summary:
Other mental distress as a concept from Art. 31 of the Penal CodeThe article describes the institution of mental incapacity and restricted mental capacity and its functioning in the legal order in the context of the prerequisite of other mental distress as their basis (Art. 31 § 1 in medio and § 2 of the Penal Code).One of the elements of the structure of an offence is the possibility of attributing guilt to the perpetrator. It may be done only when the perpetrator is fit for it. Hence a conclusion that mental capacity constitutes a basis for guilt, while restricted mental capacity, notwithstanding its degree, is of utmost importance for asserting the extent of guilt. Among the causes of mental incapacity or restricted mental capacity Art. 31 § 1 of the 1997 Penal Code lists, inter alia, other mental distress. Through a historical analysis of legal acts the article determines the limits of criminal responsibility of mentally distressed people and describes the process of changes in this area. It also outlines sources of other mental distress within the meaning of criminal law – its pathological and physiological grounds, personality disorders, the so-called normal conditions and the phenomenon of affect.The areas of science dealing with human mental health may constitute an important law-making factor. This leads to a conclusion that collaboration of representatives of medical and legal sciences allows for an effective realisation of the criminal law functions, primarily the guarantee function.Key words: criminal law, exclusion of criminal responsibility, mental incapacity, sources of mental incapacity, other mental distress
