Abstrakt

Problematyka dekretu warszawskiego nadal wywołuje poważne wątpliwości w orzecznictwie sądowym i doktrynie. Pomimo rozstrzygania kolejnych zagadnień przez judykaturę wciąż ujawniają się nowe trudności, wymagające podjęcia złożonych zabiegów interpretacyjnych, często na styku prawa cywilnego i prawa administracyjnego. Wątpliwości teoretyczne dotyczą m.in. charakterystyki prawnej ustanowienia użytkowania wieczystego w następstwie stwierdzenia nieważności decyzji z art. 7 WłUżGruntWawaD. Chodzi zwłaszcza o wyjaśnienie właściwości mechanizmu kształtowania się prawa po stronie osoby uprawnionej z WłUżGruntWawaD, jak też wskazanie zależności między ustanowieniem użytkowania wieczystego a szkodą doznaną przez uprawnionego w wyniku decyzji odmawiającej ustanowienie własności czasowej nieruchomości objętej działaniem WłUżGruntWawaD (tzw. decyzji dekretowej), której nieważność następnie stwierdzono w trybie z art. 156 KPA. Wskazane wątpliwości mają istotne znaczenie praktyczne. Ich wyjaśnienie przybliża do rozstrzygnięcia kwestii przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody wynikłej wskutek wydania nieważnej decyzji dekretowej. Ta kwestia łączy się bowiem z oceną wpływu postępowania o ustanowienie użytkowania wieczystego na powstanie i przedawnienie roszczenia odszkodowawczego.
Omawiane tu zagadnienie nie stanowi jedynego sposobu ustanowienia użytkowania wieczystego na rzecz osób dotkniętych regulacjami WłUżGruntWawaD. Szczególny tryb przewidziano w art. 89 ust. 2 (później art. 82 ust. 2) ustawy z 29.4.1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, jego kontynuację stanowią przepisy art. 214 i 215 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Na osobną wzmiankę zasługuje również art. 7 ust. 4 WłUżGruntWawaD. Jednak z uwagi na odmienną charakterystykę prawną, wymienione konstrukcje prawne nie będą tu szerzej omawiane. W artykule zostanie przedstawiona jedynie problematyka ustanowienia użytkowania wieczystego w następstwie stwierdzenia nieważności decyzji z art. 7 WłUżGruntWawaD. Punktem wyjścia dla rozważań jest pogląd przedstawiony w uchwale pełnego składu SN z 31.3.2011 r. Przyjęto tu, że do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed 1.9.2004 r., której nieważność lub wydanie z naruszeniem art. 156 § 1 KPA stwierdzono po tym dniu, ma zastosowanie art. 160 § 1, 2, 3 i 6 KPA.