Abstrakt

Poszukiwanie ochrony cywilnoprawnej przed sądem wiąże się, co do zasady, z koniecznością ponoszenia przez strony postępowania kosztów sądowych. Niestety niekiedy mogą one stanowić barierę utrudniającą lub uniemożliwiającą skorzystanie z prawa do sądu osobom najuboższym. Nie chodzi przy tym tylko o koszty zainicjowania samego postępowania, ale także o koszty powstające w jego trakcie. Bezwzględny wymóg ponoszenia kosztów sądowych mógłby bowiem skutkować tym, że najbiedniejsza część społeczeństwa zostałaby faktycznie pozbawiona ochrony prawnej w sprawach cywilnych tylko ze względu na brak środków finansowych koniecznych na pokrycie kosztów postępowania. Ustawodawca, aby temu zapobiec, przewidział m.in. instytucję całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych na wniosek. Praktyka orzecznicza z ostatnich lat wskazuje na coraz bardziej restrykcyjne stosowanie tego mechanizmu.