Monitor Prawniczy

nr 19/2016

Ryczałtowy zwrot kosztów dochodzenia należności (art. 10 ust. 1 TermZapłU) – przesłanki i cele

Mateusz Grochowski
Doktor nauk prawnych, adiunkt w Instytucie Nauk Prawnych PAN i w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości, dwukrotny stypendysta Narodowego Centrum Nauki i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Abstrakt

Ustawa z 8.3.2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych jest aktem szczególnym na tle polskiego prawa zobowiązań. Specyfika ta wynika, z jednej strony, z silnego i wyraźnego podporządkowania tego aktu jego podstawowemu zadaniu – przyspieszeniu przepływu finansów między przedsiębiorcami i przeciwdziałaniu zatorom płatniczym. Z drugiej strony, wiąże się ona z bezpośrednim umocowaniem tego aktu w prawie UE, posługującym się szczególnymi rozwiązaniami, niekiedy mocno odmiennymi od tradycyjnej dogmatyki systemów krajowych. Przykładem specyficznego instrumentu leżącego na przecięciu obu tych szczególnych cech TermZapłU jest uprawnienie wierzyciela do otrzymania zryczałtowanego zwrotu kosztów dochodzenia należności. Zgodnie z art. 10 ustawy, koszty te – wynoszące równowartość kwoty 40 euro w złotych – należne są zawsze w razie przekroczenia terminów zapłaty, o których mowa w art. 7 i 8. Rozwiązanie to implementuje art. 6 dyrektywy 2011/7, również wprowadzający ryczałt 40 euro określony jako „rekompensata za koszty odzyskiwania należności”. Co istotne, dyrektywa stwierdza wyraźnie, że kwota ta jest należna bez konieczności wzywania dłużnika do jej zapłaty ( verba legis: „bez konieczności przypomnienia” – art. 6 ust. 2).