Monitor Prawniczy

nr 15/2016

Tytuł wykonawczy jako warunek zaliczenia na poczet ceny nabycia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na nieruchomości dłużnika (art. 968 KPC)

Paweł Grzegorczyk
Autor jest adiunktem w Katedrze Postępowania Cywilnego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Abstrakt

Stosownie do art. 968 § 1 KPC, nabywca licytacyjny może zaliczyć na poczet ceny własną wierzytelność lub jej część, jeżeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia. Przepis ten przewiduje dla nabywcy, który jest jednocześnie wierzycielem dłużnika, możliwość rozliczenia ceny nabycia w drodze potrącenia jej z własną wierzytelnością lub jej częścią. Podstawowym warunkiem zaliczenia wierzytelności na poczet ceny jest to, aby znajdowała ona pokrycie w cenie nabycia. W zgodnej opinii orzecznictwa, ocena, czy warunek ten jest spełniony, powinna być dokonywana w powiązaniu z art. 1025 § 1–3 KPC, które regulują kolejność zaspokojenia wierzytelności w podziale sumy uzyskanej z egzekucji. Nabywca nieruchomości, który zalicza na poczet ceny nabycia własną wierzytelność, nie może bowiem być w lepszej sytuacji niż inni wierzyciele dochodzący zaspokojenia z tego samego mienia dłużnika. Jeżeli wierzyciel niezgodnie z przepisami zaliczyłby na poczet ceny nabycia własną wierzytelność i uzyskałby na tej podstawie przysądzenie własności, uchybienie to może zostać naprawione w sposób przewidziany w art. 1037 § 1 KPC. Kwestie związane z wymaganiem pokrycia zaliczanej wierzytelności w cenie nabycia nie wzbudziły dotychczas większych sporów. W braku wskazówek w treści art. 968 KPC, zróżnicowane wypowiedzi formułowane są natomiast co do tego, jak nabywca powinien wykazać swoją wierzytelność, która ma podlegać zaliczeniu na cenę nabycia, a w szczególności, czy wierzytelność ta powinna być stwierdzona tytułem wykonawczym (art. 776 KPC).