Abstrakt

I. Zgodnie z art. 248 § 1 KPC, każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne. Od powyższego obowiązku, zgodnie z § 2, może uchylić się ten, kto co do okoliczności objętych treścią dokumentu mógłby jako świadek odmówić zeznania albo kto posiada dokument w imieniu osoby trzeciej, która mogłaby z takich samych przyczyn sprzeciwić się przedstawieniu dokumentu. Jednak i wówczas nie można odmówić przedstawienia dokumentu, gdy jego posiadacz lub osoba trzecia obowiązani są do tego względem chociażby jednej ze stron albo gdy dokument wystawiony jest w interesie strony, która żąda przeprowadzenia dowodu. Strona nie może ponadto odmówić przedstawienia dokumentu, jeżeli szkoda, na którą byłaby przez to narażona, polega na przegraniu procesu. Artykuł 248 KPC reguluje instytucję ewikcji (wydobycia) dokumentów, kreując obowiązek ich przedstawiania w sposób bardzo szeroki. Powinność ta jest korelatem uprawnienia sądu sprawującego wymiar sprawiedliwości, ma zatem publicznoprawny charakter. Odnosi się do wszystkich rodzajów dokumentów, bez względu na rodzaj nośnika, jego jakość, czy stan fizyczny. Sąd w formie postanowienia, co do zasady, na wniosek strony, zarządza przedstawienie konkretnego dokumentu, przy czym przesłanką podjęcia takiej czynności decyzyjnej powinno być uznanie, że dany dokument stanowi lub może stanowić dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy.